تاثیر عوامل اقلیمی مختلف بر گسترش تیپ های جنگلی استان چهارمحال و بختیاری با استفاده از روش های آماری چندمتغیره

به منظور بررسی تاثیر عوامل اقلیمی بر گسترش تیپ های جنگلی استان چهارمحال و بختیاری، ۷۱ متغیر اقلیمی که از نظر شرایط اکولوژیک گونه های جنگلی، اهمیت بیشتری داشتند، انتخاب  و با روش تحلیل عاملی، عوامل موثر بر پراکنش این گونه ها شناسایی شد. این عوامل که ۸۲/۹۱ درصد از واریانس متغیرها را بازگو می کنند، عبارتند از: دمای گرمایشی، بارش و تابش. تاثیر هر یک از این عوامل و نیز متغیرهای اولیه اقلیمی بر پراکنش تیپ های شاخص جنگلی استان، بررسی شد. همچنین متوسط ارتفاع پراکنش هر یک از تیپ ها مورد تجزیه و تحلیل قرار گرفت. نتایج نشان داد که عامل دمای گرمایشی و بارش، از مهم ترین عوامل اقلیمی موثر بر پراکنش تیپ های جنگلی در استان چهارمحال و بختیاری هستند. نتایج حاصل از تحلیل عاملی و بررسی امتیازهای عاملی نشان داد که مکان مناسب برای پراکنش تیپ Quercus brantii (برودار) و گونه های همراه آن که تیپ غالب در استان چهارمحال و بختیاری است، رویشگاه های معتدل و نیمه مرطوب است. همچنین نتایج این بررسی نشان داد عاملی که سبب محدودیت پراکنش این تیپ و حضور تیپ هایی مانند  Lonicera nummularrifolia (شن) و Amygdalus sp. (بادام) شده، افزایش ارتفاع و در پی آن کاهش دما است به نحوی که این دو تیپ را می توان در نواحی خشک سرد و کوهستانی مشاهده کرد. نتایج همچنین نشان می دهد استفاده از روش های آماری چندمتغیره و انتخاب متغیرهای اقلیمی متناسب با شرایط و ویژگی های اکولوژیک گونه های گیاهی استان، نقش بسیار مهمی در شناسایی اثر عوامل اقلیمی مهم بر پراکنش تیپ ها و گونه های جنگلی استان داشته است.

کلیدواژه ها:

اقلیم رویشی ، تیپ های جنگلی ، روش های آماری چندمتغیره ، تحلیل عاملی