تعیین عوامل محیطی موثر بر پراکنش گونه های گیاهی در زاگرس شمالی (مطالعه موردی: جنگل های آرمرده بانه)

جنگل های زاگرس شمالی از مهمترین اکوسیستم های جنگلی کشور به لحاظ بوم شناسی و اقتصادی- اجتماعی اند. مطالعه حاضر با هدف شناخت اثر برخی عوامل محیطی بر پراکنش گونه های گیاهی این جنگل ها انجام گرفته است. به این منظور اطلاعات مربوط به تمامی گونه های گیاهی موجود (ضریب فراوانی- چیرگی)، خصوصیات محیطی (شیب، جهت، ارتفاع از سطح دریا، عمق و درصد لاشبرگ و درصد تاج پوشش) و خصوصیات خاک (درصد کربن آلی، فسفر قابل جذب، پتاسیم تبادلی، نیتروژن، بافت، pH و EC) در ۶۰ قطعه نمونه به روش فلورستیک- فیزیونومیک جمع آوری شد. سپس برای تشخیص گرادیان های اصلی محیطی از تجزیه چندمتغیره افزونگی (RDA) استفاده شد. طبق نتایج به دست آمده، در منطقه تحقیق، ۹۰ گونه گیاهی متعلق به ۷۳ جنس و ۲۹ خانواده گیاهی شناسایی شدند که از این میان، خانواده های Asteraceae، Fabaceae، Poaceae و Apiaceae بیشترین تعداد گونه را به خود اختصاص دادند. نتایج رسته بندی RDA نشان داد که با در نظر گرفتن موقعیت قطعه نمونه ها به عنوان کوواریانس، جهت شمال غربی، درصد لاشبرگ، جهت جنوب غربی، درصد تاج پوشش، جهت جنوب شرقی، نسبت C/N، ارتفاع از سطح دریا و بیرون زدگی سنگ مادری به ترتیب مهمترین گرادیان های محیطی اثرگذار بر پراکنش گونه های گیاهی بودند و ۳۰ درصد واریانس موجود در الگوی پراکنش گونه های گیاهی را بیان کردند. با توجه به حساسیت و شکنندگی اکوسیستم های جنگلی زاگرس، نتایج این پژوهش می تواند در مدیریت این اکوسیستم ها بسیار موثر باشد.

کلیدواژه ها:

پراکنش گونه های گیاهی ، جنگل های زاگرس شمالی ، رسته بندی RDA ، عوامل محیطی ، کوواریانس