تدوین معیارها و شاخص های مدیریت پایدار جنگل براساس دیدگاه کارشناسان و مردم محلی (مطالعه موردی: جنگل های منطقه اسالم شمال ایران)

مطالعه حاضر با هدف معرفی و بیان معیارها و شاخص های مناسب مدیریت پایدار جنگل های شمال ایران و مقایسه دیدگاه های مردم محلی و کارشناسان و اولویت های هرکدام از این دو گروه در زمینه انتخاب معیار و شاخص ها انجام گرفت. از بین فرایندهای بین المللی موجود، چهار فرایند مونترال، هلسینکی، خاور نزدیک فائو و معیارها و شاخص‎های CIFOR به عنوان مبنا در نظر گرفته شد و مجموعه ای از معیارها و شاخص های مدیریت پایدار جنگل از طریق روش های تصمیم گیری چندمعیاره رتبه بندی و رده بندی انتخاب شد. معیارها و شاخص های منتخب مرحله اول به صورت مجزا توسط دو گروه کارشناسان و مردم محلی قضاوت شد. در نهایت نیز ایجاد مدل و تدوین روابط بین معیار و شاخص ها، محاسبه وزن نهایی و اولویت بندی آنها از طریق فرایند تحلیل شبکه انجام گرفت. نتایج شامل مجموعه ای از ۱۱ معیار و ۶۵ شاخص است. براساس نظر کارشناسان، معیارهای حفاظت از تنوع زیستی و عملکردهای حفاظتی حمایتی جنگل به ترتیب با ۱۰۱۱/۰ و ۰۸۹۴۴/۰ بیشترین وزن، و معیار مدیریت محلی موثر در حفاظت و دسترسی به منابع، با ۰۷۹۹۸/۰، کمترین وزن را داشتند. براساس نظر مردم محلی، معیارهای کارکردهای اقتصادی اجتماعی و حفظ ظرفیت تولیدی جنگل به ترتیب با ۹۵۰۱/۰، ۹۰۶۹/۰ بیشترین وزن و معیار حفاظت از تنوع زیستی، با ۷۹۹۴/۰، کمترین وزن را داشتند. نتایج نشان دهنده این است که مدیریت موفق جنگل مستلزم تصمیم گیری مشترک کارشناسان و مردم محلی است، که این امر، خود به ارتباط و درک متقابل این دو از هم بستگی دارد.

کلیدواژه ها:

تصمیم گیری چندمعیاره ، جنگل ، شاخص و معیار ، مدیریت پایدار ، مردم محلی