اثر گردوغبار بر پاسخ های مورفوفیزیولوژیک نهال زبان گنجشک (Fraxinus rotundifolia Mill.)

هدف این تحقیق، ارزیابی تاثیرات گردوغبار بر صفات مورفوفیزیولوژیک نهال زبان گنجشک (Fraxinus rotundifolia Mill.)، به عنوان گونه ای پرکاربرد در فضای سبز شهری است. تنش گردوغبار با غلظت های صفر، ۷۵۰ و ۱۵۰۰ میکروگرم بر متر مکعب با استفاده از دستگاه شبیه ساز گردوغبار در محیط گلخانه اعمال شد. آزمایش در پنج تکرار (نه اصله نهال در هر تکرار) در یک دوره ۴۵ روزه (با تناوب هر هفته) در قالب طرح کاملا تصادفی صورت پذیرفت. غلظت ۱۵۰۰ میکروگرم بر متر مکعب گردوغبار، سبب ظهور علائم کلروز و نکروز در برگ شد. سطح ۱۵۰۰ میکروگرم بر متر مکعب گردوغبار در مقایسه با شاهد سبب کاهش پارامترهای زنده مانی (۲۹ درصد)، رویش قطری (۳۸ درصد) و ارتفاعی (۳۳ درصد)، سطح برگ (۱۹ درصد)، فتوسنتز (۴۵ درصد)، تعرق (۶۰ درصد)، هدایت روزنه ای (۴۶ درصد)، هدایت مزوفیلی (۵۵ درصد)، شاخص کلروفیل یا اسپد (۲۳ درصد)، حداکثر فلئورسانس کلروفیل پس از تابش نور به برگ یا Fm (۲۲ درصد)، حداکثر کارایی فتوشیمیایی فتوسیستم II یا Fv/Fm  (۲۲ درصد)، افزایش غلظت CO۲ درون سلولی (۲۲ درصد)، کارایی مصرف آب (۴۰ درصد)، دمای برگ (۳۴/۲ درجه سانتی گراد)، حداقل فلئورسانس کلروفیل پس از عادت یافتن برگ به تاریکی یاFo  (۳۰ درصد) و T۱/۲یا نصف مدت زمان لازم برای رسیدن Fo به Fm (۱۴ درصد) شد. در کل، نظر به یافته های این تحقیق، برای توسعه درختکاری و مقابله با پدیده گردوغبار در فضاهای شهری و برون شهری مناطق خشک و نیمه خشک کشور، نهال زبان گنجشک می تواند در مناطقی کاشته شود که مقدار گردوغبار کمتر از ۷۵۰ میکروگرم بر متر مکعب است.

کلیدواژه ها:

آلودگی ، رشد ، زبان گنجشک ، فتوسنتز ، هدایت روزنه ای