مقایسه تجدید حیات طبیعی و تغییرات رویش شعاعی درختان در توده های بهره برداری شده و بهره برداری نشده راش شرقی، مطالعه موردی: جنگل های اسالم

هدف این تحقیق بررسی تجدید حیات طبیعی و ارزیابی تغییرات رویش شعاعی درختان در دو منطقه بهره برداری شده و بهره برداری نشده از رویشگاه های راش شرقی از سال ۱۳۴۰ تا ۱۳۹۵ است. در هر منطقه، ۵۰ قطعه نمونه دایره ای با ابعاد ۱۰۰۰ متر مربع به طور تصادفی- سیستماتیک پیاده و تجدید حیات در دایره هایی هم مرکز با ابعاد ۱۰ و ۲۰ متر مربع (به ترتیب برای بررسی نونهال و نهال) در مرکز هر قطعه نمونه اصلی بررسی و ۱۶۰ نمونه رویشی از درختان با استفاده از مته سال سنج جمع آوری شد. نتایج در توده بهره برداری شده نشان داد که رژیم های آشفتگی طبیعی و انسانی به ایجاد تغییراتی در الگوهای توزیع قطری، سنی، رویش شعاعی و استقرار تجدید حیات درختان منجر شده است. در منطقه بهره برداری نشده، نهال های راش و نونهال های ممرز و پلت بیشترین تعداد در هکتار را داشتند، اما در منطقه بهره برداری شده، نونهال های راش و ممرز غالب بودند. در منطقه بهره برداری نشده، از مجموع ۳۲۴ درخت استقراریافته، بیشترین تعداد به دهه ۱۳۶۰-۱۳۵۰ تعلق داشت؛ اما در منطقه بهره برداری شده، از مجموع ۲۶۲ پایه درخت استقرار یافته، بیشترین فراوانی به دهه ۱۳۵۰-۱۳۴۰ اختصاص داشت. رویش شعاعی درختان در منطقه بهره برداری شده در مقایسه با منطقه بهره برداری نشده، تغییرات بیشتری را در طول زمان نشان داد و بیشترین فراوانی تغییرات ناگهانی شناسایی شده به دسته حد واسط تعلق داشت. از این رو، این رویشگاه ها باید با هدف بازگشت به ترکیب و ساختار تاریخی خود، حفظ تجدید حیات طبیعی و پرورش مطلوب توده در آینده فعالانه مدیریت شوند.

کلیدواژه ها:

تاج پوشش ، رویش شعاعی ، زادآوری طبیعی ، ساختار سنی ، گاهشناسی درختی