مطالعهء چرخندزایی در پشت به باد کوه های آلپ و اثر آن بر آب و هوای خاورمیانه برای دورهء یک ساله

در این مقاله، تشکیل و رفتار چرخندهای لی واقع در کوه های آلپ در دورهء یک ساله (سال ۲۰۰۲میلادی)، تاثیر احتمالی آن ها در آب و هوای خا ورمیانه و ایران در دوره های مختلف سرد، گرم ومعتدل سال مورد مطالعه قرار گرفته است. برای این کار، از نقشه های همدیدی ترازهای مختلف موجود در سازمان هواشناسی کشور در دورهء یاد شده و نیزاز داده های مرکز اروپایی پیش بینی میان مدت هوا (ecmwf) برای بررسی های همدیدی و دینامیکی استفاده شده است. با محاسبه ضخامت لایهء بین ۵۰۰- ۱۰۰۰ هکتوپاسکال و تاوایی نسبی در سطح ۵۰۰ هکتوپاسکال سعی در مطالعهء کژفشاری سطوح زیرین، فرارفت تاوایی نسبی در سطوح فوقانی شده است. نتایج نشان می دهد که رفتار چرخندهای لی در فصل های مختلف سال متفاوت است و تعداد چرخندهای وا قع در خلیج جنوا (ضعیف وقوی) در فصل سرد سال به طور قابل توجهی بیشتر از فصل گرم سال است. چرخندهای مربوط به ماه های سرد، بیشتر آب و هوای ایران را تحت تاثیر قرار می دهند و به نظر می رسد بخشی از بارش های برف سنگین، به ویژه در شمال غرب ایران، در سال مطالعه شده ناشی از چرخندهای لی این دوره بوده است. این در حالی است که چرخندهای دورهء گرم به علت حرکت در عرض های بالاتر تاثیر چندانی روی ایران ندارند. با وجود این شدت چرخندهای دورهء گرم تقریبا دو برابر چرخندهای دورهء سرد بوده الست. در دورهء معتدل نیز چرخندهایی که تحت تاثیر دریای سیاه قرار می گیرند، می توانند در آب و هوای ایران موثر باشند.

کلیدواژه ها:

تاوا یی نسبی ، چرخندهایلی ، خلیج جنوا ، فرارفت تاوایی نسبی ، کژفشاری ، کوه های آلپ