علل تخریب انواع دروازه‎ و مقایسه‎ هزینه آن‎ها در سامانه های پخش‎سیلاب مطالعه موردی: ایستگاه آبخوان داری کوثر

سامانه‎ پخش‎سیلاب با اهدافی چون گردآوری آب، تغذیه‎ مصنوعی آبخوان و بهره برداری بهینه از سیلاب، یکی از راهکارهای مدیریت منابع آب در مناطق خشک و نیمه خشک است. دروازه، سازه ای مهم در این سامانه است که بررسی های انجام شده، تناسب و سازگاری دو نوع قائم و مایل (تیپ۱ و ۲) آن را در طرح های پخش سیلاب تایید می کند. در این تحقیق یکی از سامانه های مستقل گسترش‎سیلاب در ایستگاه تحقیقات آبخوانداری کوثر در دشت گربایگان فسا انتخاب و علل تخریب و عملکرد  فنی– اقتصادی انواع دروازه ها، در سیلاب سال ۱۳۸۲، ارزیابی شد. به این منظور میزان تخریب‎ها، با اندازه گیری مستقیم صحرایی جمع آوری گردید. بررسی های انجام شده بیانگر آن است که علت تخریب دروازه ها، عدم کنترل سیلاب ورودی، فرسایش خاکریزهای مجاور دیواره ها، زیرشویی دروازه ها، ناپایداری و تخریب دیواره های جانبی آن‎ها می باشد. نتایج نشان می دهد، در نتیجه سیلاب خشکه رود بیشه‎زرد در سال ۱۳۸۲ با بده ۳۰۰ متر مکعب برثانیه (داده‎های موجود در بانک اطلاعاتی ایستگاه)، میزان تخریب دروازه های مایل تیپ ۱ نسبت به مایل تیپ۲ و قائم بیشتر است. همچنین بیشترین و کمترین هزینه ی احداث دروازه، به ترتیب مربوط به مایل تیپ ۱ و قائم می باشد. در صورتی می توان از تمام قابلیت های گنجایش شبکه برای آبگیری استفاده کرد که دروازه هایی پایدارتر از نوع مایل تیپ۱ احداث شوند. از آنجا که نسبت هزینه ی دروازه مایل تیپ۲ به قائم۶/. بوده و از استحکام خوبی نیز بر خوردار است، به عنوان گزینه مناسب توصیه می گردد.

کلیدواژه ها:

آبخوان داری ، ایستگاه کوثر ، دروازه ، گربایگان فسا ، پخش سیلاب