بررسی تعدادی از شاخص های ناپایداری و پتانسیل بارورسازی ابرهای همرفتی منطقه اصفهان

شاخص های ارزیابی پایداری که به شاخص های ناپایداری معروف اند، روابطی هستند که به کمک آنها می توان، ناپایداری همرفتی مناطق مختلف جو را بررسی کرد. این شاخص ها در پیش بینی فعالیت های همرفتی به کار می روند و عمدتا به کمک نمودارهای ترمودینامیکی و داده های رادیو سوند محاسبه می شوند. در این پژوهش در دوره ای دوازده ساله (۱۹۹۱-۲۰۰۲) در روزهایی که بارش در ایستگاه زمینی ثبت شده، تعدادی از شاخص ناپایداری برای منطقه اصفهان محاسبه شده است. این شاخص ها شامل، آب قابل بارش، شولتر، K و انرژی پتانسیل در دسترس همرفتی اند. ابتدا میانگین بارش در سه ایستگاه اصفهان، فرودگاه ( شرق اصفهان) و نجف آباد (غرب اصفهان) محاسبه شده است. سپس به کمک منحنی بهترین برازش بین شاخص در حکم متغیر مستقل و میانگین بارش در نقش متغیر وابسته، آستانه مناسب برای بارورسازی ابر برآورد شده است. این آستانه برای شاخص آب قابل بارش ۹ میلی متر، شاخص شولتر ۲ درجه سلسیوس، شاخص K برابر۲۴ درجه سلسیوس و برای شاخص انرژی پتانسیل در دسترس همرفتی برابر با  ۱۰۰ به دست آمده است. همچنین با توجه به محدودیت هایی که در استفاده از شاخص های ناپایداری در این پژوهش از آنها یاد شده، شاخص آب قابل بارش ابر در حکم بهترین شاخص انتخاب شده است. البته مقادیر بالای شاخص K و شاخص انرژی پتانسیل در دسترس همرفتی همراه با مقادیر منفی و کم شاخص شولتر نیز می تواند نشان دهنده بارندگی شدید باشد.

کلیدواژه ها:

آب قابل بارش ، شاخص شولتر ، شاخص K ، انرژی پتانسیل در دسترس همرفتی ، آستانه بارورسازی