سورئالیسم در اشعار شعرای عرب با تاکید بر اشعار عاشقانه نزار قبانی

انسی حاج شاعر لبنانی، از پرچم داران مدرنیسم ادبی و از بنیان گذاران شعر منثور در جهان عرب است. شعر او به نگارش خودکار، غلبه فضای گسست و رویا و چیرگی ساحت ذهن، ممتاز است. انسی حاج خصوصا در مراحل نخست شعری خود در فضایی سورئالیستی سیر می کند، اما به دلیل تحول و التهابی که شعر منثور به پیشگامی او و شاعران هم مشربی چون ادونیس در روند شعر عربی ایجاد کرد سبک شناسی و زیبایی شناسی شعر او چندان موردتوجه و اهتمام ناقدان واقع نشد. بر همین اساس، این پژوهش کوشیده است مولفه ها و مشخصه های سورئالیستی نخستین و جنجال برانگیزترین مجموعه شعری او، «لن» را با رهیافت تحلیل توصیفی، بررسی و نقد کند. نتایج، بیانگر تاثیرپذیری عمیق شاعر از زیبایی شناسی سورئالیستی و منابع معرفتی این مکتب است؛ بگونه ای که وفور مفاهیم سرکش و خردگریز، تصاویر متناقض نما، آشنایی زدایی های نامتعارف، گسست رشته زمان و شکست منطق زبان در این مجموعه شعری، نشانگر روایت شاعر از جهان رویا است که سورئالیست ها آن را واقعیت برتر می نامند. نزار قبانی در شکل و مضمون شعر معاصر عرب، تغییری مهم را ایجاد کرد و به همین سبب محافظه کاران بر او شوریدند و تهمت های مختلفی را به وی نسبت دادند. نزار قبانی، بعد ازژوین، مشی شعری خود را از عشق به سیاست تغییر داده است و این مسئله که هنر شعری وی در ترسیم اوضاع جامعه شکست خورده عربی تا چه اندازه موفق بوده است، باب دیگری برای کنکاش آثارش در برابر خوانندگان شعرش می گشاید. در این مقاله به سورئالیسم در اشعار شعرای عرب با تاکید بر اشعار عاشقانه نزار قبانی پرداخته شده است.

کلیدواژه ها:

سورئالیسم ، شعرای معاصر عرب ، اشعار عاشقانه ، نزار قبانی