تعارض قلمرو تسخیر انسان در نظام هستی با تدبیر ربوبی (با محوریت تفسیر تسنیم)

قرآن کریم سراسر کتاب توحید، تربیت و انسان سازی است. تسخیر پدیده های ارضی و سماوی برای انسان، از بزرگترین مواهب الهی است. در آیات قرآن کریم به مصادیق متعددی از آن اشاره شده است. این موهبت می تواند مانند یک تیغ دو لبه عمل کند. از جهتی برای درمان و از جهتی زخمی کاری که موجب نابودی بشر و طبیعت گردد. سوال نوشتار حاضر آن است که چگونه و تا کجا آدمی در نظام هستی و پدیده ها حق تصرف و تسخیر دارد؟ تفسیر تسنیم آیت الله جوادی آملی از جمله جامع ترین تفاسیر موجود است. همو به روش تربیتی، اجتماعی و عصری تحلیل های دقیق و عمیقی در این موضوع داشته است. لذا با مطالعه مروری در آیات تسخیر به روش توصیفی - تحلیلی در مجلدات تفسیر تسنیم برآمدیم. یافته های پژوهش نشان می دهد برای پاسخ به تعارض مذکور می توان به دلایل عقلی، عملی، کلامی، فلسفی، علمی تمسک جست. تصریح آیات تسخیر بر دلیل اعطای چنین قدرتی به انسان به خاطر ذکر صاحب نعمت و تصحیح اعتقاد انسان در این مسئله بسیار قابل تامل است. حاصل آنکه اگر انسان قلمرو، مصادیق و هدف از تسخیر الهی در مجرای طبیعت را به درستی بشناسد، نه تنهاسبب آسیب به طبیعت و خویش نخواهد شد، بلکه در جهت خدمت منافع انسانی و بشریت بهره برده و موجبات معرفت توحیدی خویش را فراهم می کند.

کلیدواژه ها:

تسخیر در آیات ، قلمرو تسخیر انسان ، تدبیر ربوبی در تسخیر ، تفسیر تسنیم