اثربخشی آموزش شناختی- مذهبی، مبتنی بر آیات قرآن بر اضطراب و ناامیدی بازنشستگان

چکیده سابقه و هدف: ازجمله اهداف روانشناسی در عصر حاضر، مقابله با اضطراب و ناامیدی و بررسی نقش معنویات در بهبود امید به زندگی و کاهش اضطراب است؛ بنابراین پژوهش حاضر با هدف اثربخشی آموزش شناختی- مذهبی مبتنی بر آیات قرآن بر اضطراب و ناامیدی بازنشستگان ارتش در شهرستان تربت جام انجام شد. مواد و روش ها: روش این پژوهش نیمه آزمایشی با استفاده از پیش آزمون- پس آزمون با گروه کنترل بود. جامعه آماری شامل ۱۰۲ نفر از بازنشستگان ارتشی شهر تربت جام بود که به روش نمونه گیری در دسترس انتخاب شدند. ابتدا خرده مقیاس های اضطراب و ناامیدی از پرشسنامه بحران هویت (Identity Crisis Questionnaire: ICQ) توسط شرکت‎کنندگان تکمیل گردید. سپس تعداد ۴۰ نفر به عنوان حجم نمونه که بالاترین نمرات را در خرده مقیاس های اضطراب و ناامیدی کسب کرده بودند، انتخاب و به روش تصادفی ساده به دو گروه ۲۰ نفری (آزمایش و کنترل) تقسیم شدند. سپس برای گروه آزمایش، ۱۰ جلسه ۹۰ دقیقه ای آموزش شناختی- مذهبی مبتنی بر آیات قرآن برگزار گردید و پس از اتمام جلسات آموزشی، از هر دو گروه پس آزمون گرفته شد. گفتنی است تجزیه و تحلیل داده ها با نرم افزار ۲۰ SPSS و آزمون تحلیل کوواریانس صورت گرفت. یافته ها: نتایج این مطالعه نشان داد که فرضیه پژوهش مورد تایید قرار گرفته و آموزش شناختی- مذهبی مبتنی بر آیات قرآن بر اضطراب و ناامیدی بازنشستگان تاثیرگذار بوده است. استنتاج: با توجه به نتایج حاصل از این پژوهش، آموزش شناختی- مذهبی مبتنی بر آیات قرآن (آیات مربوط به هدف و معنایابی زندگی) در بازنشستگان گروه آزمایش، برای افزایش امیدواری و کاهش اضطراب نقش مثبتی داشته است.

کلیدواژه ها:

Anxiety ، Hopelessness ، Religious-cognitive training ، آموزش شناختی- مذهبی ، اضطراب ، ناامیدی