استفاده از روش FCMC جهت پردازش دادههای ژئوشیمیایی رسوبات آبراههای منطقه جبالبارز به منظور بارزسازی نواحی پتانسیلدار

در برداشتهای اکتشافی ژئوشیمیایی، تغییرپذیری به دو مولفه سنژنتیک و اپیژنتیک بستگی دارد. مولفه سنژنتیک در ارتباط با تغییرات لیتولوژی بوده و ربطی به کانیسازیهای احتمالی در منطقه ندارد. با حذف این مولفه از دادههای ژئوشیمیایی به ویژه دادههای مربوط به نمونههای برداشت شده از رسوبات آبراههای، میتوان به بارزسازی نواحی با پتانسیل بالا و همچنین تفکیک بین آنومالیهای واقعی و دروغین پرداخت. در همین راستا، آنالیز (Fuzzy C-Means Clustering) FCMC به عنوان یک روش کارآمد با حذف مولفه سنژنتیک از دادههای ژئوشیمیایی بدون تفکیک جوامع سنگی برای نمونهها و بر اساس مقادیر باقیمانده عناصر به بارزسازی نواحی پتانسیلدار میپردازد. از مهمترین پارامترهای مطرح در استفاده از روش FCMC تعیین مقدار ضریب فازی و تعداد کلاسترها میباشد. ضریب فازی معمولاً عددی بین ١ تا ٣ و تعداد کلاسترها نیز با توجه به فاکتورهای مختلف از جمله تنوع لیتولوژی در منطقه انتخاب میشود. در روش FCMC با توجه به فازی بودن درجه تعلق نمونهها به کلاسترها، حذف مولفه سنژنتیک از نمونهها با دقت بیشتری صورت میگیرد. الگوریتم مورد استفاده در این روش با توجه به دادههای ورودی که بایستی حتماً نرمالایز شده باشند، به محاسبه مرکز کلاسترها میپردازد. همچنین این الگوریتم با توجه به درجه تعلق نمونهها به کلاسترها، مقادیر باقیمانده عناصر را بدست میآورد. در نهایت میتوان با ترسیم نقشه حاصل از درونیابی این مقادیر باقیمانده توسط روشهای نظیر کریجینگ، تخمین شبکهای و ... نواحی پتانسیلدار را بارزسازی کرد. شناسایی نواحی پتانسیل دار منطقه جبالبارز واقع در استان کرمان با اعمال روش FCMC بر روی دادههای ژئوشیمیایی رسوبات آبراههای این منطقه، هدف اصلی این تحقیق و گامی در جهت بهینهسازی عملیات اکتشافی در این منطقه میباشد.

کلیدواژه ها:

برداشت ژئوشیمیایی ، مولفه سنژنتیک ، رسوبات آبراههای ، FCMC ، جبالبارز