ارزیابی پایداری حوزه آبخیز بر اساس مدل HELP (مطالعه موردی: حوزه آبخیز بهشت گمشده، استان فارس)

برای دستیابی به رهیافت توسعه­ پایدار که ضامن حفظ و بقای حوزه­ های آبخیز می ­باشد، ارزیابی پایداری آن­ ها بر اساس شاخص­ های پایداری ضروری به نظر می­رسد. هدف از تحقیق حاضر، بررسی پایداری حوزه­ آبخیز بهشت گمشده بر اساس مدل (HELP) در یک دوره ده ساله (۱۳۹۵-۱۳۸۵) می­باشد. مدل مذکور بر اساس چهار مقوله ­ی هیدرولوژی (کمی و کیفی)، محیطزیست، حیات آبخیزنشینان، سیاست­گذاری و سه پارامتر فشار، وضعیت و واکنش و تحت عنوان شاخص پایداری حوزه (WSI) به بررسی پایداری حوضه در سه سطح پایین، متوسط و بالا می­پردازد. نتایج نشان داد پارامتر فشار با امتیاز ۷۸/۰ و پارامتر واکنش با امتیاز ۵۳/۰ به ­ترتیب بیشترین و کمترین امتیاز را برای ارزیابی پایداری حوزه­ آبخیز بهشت گمشده به ­خود اختصاص داده ­اند که حکایت از واکنش مناسب جهت کاهش فشار وارده بر اکوسیستم را دارد. همچنین نتایج نشان داد زیرشاخص های هیدرولوژی کمی با امتیاز ۲۵/۰ و محیط زیست با امتیاز یک به ترتیب بیشترین و کمترین اولویت را جهت مدیریت (خصوصا مدیریت و حفاظت از منابع آبی موجود) حوزه­ آبخیز به خود اختصاص داده ­اند. بطورکلی نتایج نشان داد سطح پایداری حوضه با امتیاز ۶۷/۰ متوسط رو به پایین در دوره مورد مطالعه ارزیابی شد که توجه بیشتری را برای ارتقای سطح پایداری منطقه طلب می ­کند.

کلیدواژه ها:

برنامه ریزی سرزمین ، بهشت گمشده ، سطح پایداری ، سرانه آب ، شاخص پایداری آبخیز