تحلیل تاثیرگذاری تغییر کاربری اراضی بر میزان رواناب سطحی حوزه آبخیز ریگان استان کرمان.

توسعه مناطق مسکونی و شهری در حاشیه رودخانه­ها و بستر دشت­های سیلابی بدون توجه به شرایط هیدرولیکی و هیدرولوژیکی حاکم بر حوضه بالادست و رودخانه، باعث افزایش خطر سیلاب می شود. بنابراین مطالعه سیلاب­ها به منظور برنامه­ریزی، بهره­برداری بهینه و مدیریت این پدیده طبیعی از جمله مسائل مهم در مدیریت منابع آب است. پژوهش حاضر، با هدف بررسی میزان تغییر کاربری اراضی با استفاده از مدل هیدرولوژیکی HEC-HMS و سامانه اطلاعات جغرافیایی (GIS) و تصاویر ماهواره ای لندست طی سال های ۱۳۷۰، ۱۳۸۰ و ۱۳۹۰ در حوزه آبخیز ریگان استان کرمان به مساحت ۷۰۹۱ کیلومترمربع انجام و تاثیر آن بر افزایش سیل خیزی رواناب های سطحی حوزه بررسی شد. برای این کار در مرحله نخست تصاویر ماهواره ای تفسیر و مورد پردازش قرار گرفته و تغییر کاربری ها مشخص و مقادیر CN خاک محاسبه شد. سپس به کمک مدل HEC-HMS فرایند بارش- رواناب در این حوزه شبیه سازی شد و مقادیر دبی پیک سیلاب در هر دوره به دست آمد و در نهایت هیدروگراف سیلاب حوزه آبخیز برآورد شد. نتایج نشان داد که با افزایش سطوح نفوذناپذیر شهری و تخریب اراضی کشاورزی و مراتع در منطقه موردمطالعه میزان CN خاک از سال ۱۳۷۰ تا ۱۳۹۰ از ۶۵/۲۸به ۷۰/۲۵ افزایش یافته که به دنبال آن دبی اوج سیلاب از ۲۹ مترمکعب برثانیه در سال۱۳۷۰ به ۲۹/۳ مترمکعب برثانیه در سال ۱۳۹۰ و هم چنین حجم رواناب، طی این دوره، از ۳/۴ به ۶ میلی متر افزایش داشته است. نتایج به دست آمده می تواند کمک شایانی به مکان یابی اجرایی پروژه های آبخیزداری نماید.

کلیدواژه ها:

Rigan watershed ، peak discharge ، Runoff ، Curve number ، water resources