اندازهگیری و شبیهسازی نیتروژن نیتراتی و ارتوفسفات در مخزن سد درودزن بهوسیله ی مدلهای HEC-۵Q و WASP۷

در دهههای اخیر کمبود منابع آب در جهان و همچنین رشد روز افزون جمعیت و در پی آن توسعه­ی فعالیتهای کشاورزی و صنعتی، باعث تلاشهایی برای دستیابی به منابعی قابل اطمینان به منظور تامین این ماده­ی حیاتی شده است که از جمله­ی این تلاش­ها احداث سد است، اما با احداث سد کیفیت آب مخزن سدها و پاییندست رودخانه تغییر خواهد کرد، بنابراین بررسی کیفی آب مخازن سدها ضروری است. سد درودزن روی رودخانه کر نزدیک به ۷۰ کیلومتری شمال غربی شیراز قرار دارد. این سد در سال ۱۳۵۱ مورد بهرهبرداری قرار گرفته و ظرفیت اولیه­ی آن حدود ۹۹۳ میلیون متر مکعب است. در این پژوهش نیتروژن نیتراتی و ارتوفسفات در اعماق گوناگون سد درودزن در طول یک سال اندازهگیری شده و به وسیله­ی دو مدل HEC-۵Q و WASP۷ شبیهسازی گردیده و سپس این دو مدل با یکدیگر مقایسه شدهاند تا مدل مناسب انتخاب گردد. ارزیابی این مدلها نشان داد که پیشبینی هر دو مدل مناسب و قابل قبول است. در ماههای فروردین، اردیبهشت، خرداد، تیر، مرداد، شهریور، آبان، آذر، دی و اسفند شبیهسازی نیتروژن نیتراتی در مدل WASP۷ بهتر از HEC-۵Q بود و در ماههای مهر و بهمن مدل HEC-۵Q مناسبتر بود. روی هم رفته بر اساس میانگین دادههای اندازهگیری و شبیهسازیشده در نیمرخ سد، شبیهسازی مدل WASP۷ بهتر از HEC-۵Q بوده است. برای ارتوفسفات شبیهسازی مدل WASP۷ در ماههای اردیبهشت، تیر، مرداد، آبان، آذر، دی و بهمن بهتر از HEC-۵Q بود و در سایر ماهها (فروردین، شهریور، مهر و اسفند) مدل HEC-۵Q بهتر شبیهسازی کرده است. میانگین دادههای اندازهگیری و شبیهسازی شده نشان داد که مدل WASP۷ بهتر از HEC-۵Q شبیهسازی را انجام داده است. براساس میانگین دادههای اندازهگیری شده در مخزن سد درودزن، غلظت نیتروژن نیتراتی و ارتوفسفات در مخزن سد در طول سال بهترتیب بین ۲۳/۱ -۳۳/۰ و ۰۱۴/۰ -۰ میلیگرم در لیتر میباشد.

کلیدواژه ها:

Dam reservoir ، HEC-۵Q ، WASP۷ ، Simulation ، Nitrate and Orthophosphate. ، مخزن سد ، HEC-۵Q ، WASP۷ ، شبیهسازی ، نیتروژن نیتراتی و ارتوفسفات