بررسی صحرایی روابط هیدرولیکی و مورفولوژیکی در بازه ی پله- گوداب

مطالعه­ی صورت گرفته در امتداد یکی از بازه های بالادست حوضه­ی امامه واقع در حوضه­ی آبریز رودخانه­ی جاجرود نشان دهنده­ی یکسری ویژگی­های خاص هیدرولیکی و مورفولوژیکی است. طول بازه­ی منتخب به منظور انجام مطالعات در حدود ۱۴۵ متر بوده که بر اساس طبقه بندی ارایه شده به وسیله­ی مونتگومری و بافینگتون دارای مورفولوژی پله- گوداب می باشد.   مطالعات نشان می دهد که وجود پله در مسیر رودخانه تاثیر محسوسی بر الگوی جریان خواهد داشت. به بیان دیگر نتایج حاکی از آن است که در طیف جریان های کم تا زیاد، ۴۰ تا تقریبا ۸۰ درصد از ضریب زبری کل مسیر رودخانه ناشی از وجود عوارض پلکانی مانند است، همچنین باعث خواهد شد تا نیمرخ آب با وجود شیب زیاد (بیش از ۱۰ درصد) به صورت رژیم زیر بحرانی باشد. از سوی دیگر، وجود انعطاف پذیری مورفولوژی رودخانه با شرایط هیدرولیکی حاکم قابل مشاهده است. به گونه­ای که مطالعات بازگو کننده­ی این موضوع است که با افزایش فاصله بین پله ها، عمق گود افتادگی در فاصله­ی بین دو پله­ی متوالی به منظور کاهش بیش­تر انرژی آب افزایش خواهد یافت، همچنین می توان به ذوزنقه ای شکل بودن گوداب ها در این بازه اشاره نمود که ضلع عریض و پهن آن در ابتدای مسیر آب و پای پله قرار داشته و باعث به وجود آوردن حوضچه­ی استغراق برای سقوط جت آب از بالای پله به درون آن و رخداد جهش هیدرولیکی مستغرق می گردد.

کلیدواژه ها:

Morphology ، Step-Pool ، Ammameh ، Steep Reach and Flow Resistance. ، مورفولوژی ، پله-گوداب ، حوضه امامه ، بازه ی پرشیب و مقاومت جریان