بررسی اثر کاربری اراضی و سنگ شناسی بر کیفیت آب چشمه های حوزه آبخیز پیرانشهر
سال انتشار: 1393
نوع سند: مقاله ژورنالی
زبان: فارسی
مشاهده: 39
فایل این مقاله در 8 صفحه با فرمت PDF قابل دریافت می باشد
- صدور گواهی نمایه سازی
- من نویسنده این مقاله هستم
استخراج به نرم افزارهای پژوهشی:
شناسه ملی سند علمی:
JR_JWMS-8-27_003
تاریخ نمایه سازی: 5 دی 1402
چکیده مقاله:
چشمههای حوزه آبخیز پیرانشهر یکی از منابع مهم تامین منابع آب شرب و آبیاری
اراضی کشاورزی است. به همین منظور، در این تحقیق تاثیر وضعیت سنگشناسی و فعالیتهای
کشاورزی به عنوان مهمترین عوامل موثر
بر کیفیت آب این چشمهها مورد ارزیابی قرار گرفته است. پس از ثبت موقعیت جغرافیایی
۱۴۵ چشمه، نمونهبرداری آنها در تیر ماه ۱۳۹۱ انجام شد. مقدار پارامتر هدایت الکتریکی (EC) در محل نمونهبرداری و مقدار سایر
پارامترها از جمله یونهای سدیم، کلسیم، منزیم، پتاسیم، کربنات، بیکربنات، کلر و
سولفات در آزمایشگاه اندازهگیری گردید. پس از انجام تجزیه و تحلیل پارامترهای
کیفی نمونههای آب، دیاگرام پایپر نشان داد که شش تیپ آب شامل Ca-HCO۳ ، Mg-HCO۳، Ca-SO۴،Mg-SO۴ ،Na-HCO۳ و Na-SO۴ از چشمههای
منطقه مورد مطالعه جاری است. برای بررسی تاثیر سنگشناسی (۷ نوع جنس
سنگ) و کاربری اراضی (۲ نوع کاربری اراضی) بر کیفیت آب چشمهها، به ترتیب از آزمونهای
آماری تجزیه واریانس (ANOVA) و t استفاده شد. نتایج تحلیلهای آماری نمونه آب چشمهها نشان
داد که پارامترهای EC،TDS ،CO۳۲- ،HCO۳- ،Cl- ، Ca۲+، Mg۲+ و TH در سازندهای مختلف منطقه مورد مطالعه اختلاف معنیداری
دارند. درنهایت مقایسه میانگین پارامترهای کیفی در سنگها با آزمون دانکن صورت
پذیرفت. همچنین کاربری اراضی فقط تاثیر معنیداری بر پارامترهای CO۳۲-، Cl- و K+ داشت. دیاگرام گیبس
بر اساس نتایج آنالیز شیمیایی نشان داد که ساختار شیمیایی آب چشمهها تحت تاثیر سنگشناسی
منطقه است. بنابراین در اولویت اول عامل سنگشناسی و در اولویت دوم عامل کاربری
اراضی بر کیفیت آب چشمههای حوزه آبخیز پیرانشهر تاثیر معنیداری دارند.
کلیدواژه ها:
water quality ، spring ، hydro-chemical variables ، analysis of variance (ANOVA) ، Piranshahr watershed ، کیفیت آب ، چشمه ، متغیر های هیدروشیمیایی ، تجزیه واریانس (ANOVA) ، حوزه آبخیز پیرانشهر