احیاء قسمتی از دشت با اجرای پروژه تغذیه مصنوعی (مطالعه موردی دشت سفید دشت- فرادنبه)

چهار و پنج (افزایش ۲۰ و ۴۰ درصدی بارش سالیانه) و سناریوی شش (کاهش ۲۰ درصدی بارش سالیانه، رشد ۲۰ درصدی سطوح زیر کشت، رشد ۱۰ درصدی جمعیت و کاهش نشت از کانالهای آبیاری به میزان ۵۰ درصد)، نتایج حاصل از اجرای مدل در حریم تغذیه مصنوعی بیانگر آنست که پیش بینی سطح آب زیرزمینی برای یک دوره ۱۵ ساله (میان مدت) با اعمال شرایط سال۸۳- ۱۳۸۲(سناریو یک) به دلیل میزان و پراکنش مناسب بارش، در قسمت های میانی دشت تا ۷۵/۱۰ متر و برای دوره بلند مدت (۳۰ سال) افزایشی بالغ بر ۵/۱۹ متر دارد. این افزایش برای محل استخرهای تغذیه مصنوعی در دوره های زمانی میان مدت (۱۵ ساله) و بلند مدت (۳۰ ساله)  ۴۱/۱۹ و ۸۸/۲۳ متر است.  در سناریوهای دو و سه میزان سطح آب زیرزمینی نسبت به حالت نرمال ۹/۰ و ۴۵/۱متر کاهش داشته است. در سناریوهای چهار و پنج سطح ایستابی آب ۴۵/۱ و ۶۹/۲ متر افزایش داشت. اما سناریوی شش باعث افت ۴۶/۳ متر سطح آبهای زیرزمینی منطقه گردید.  پروژه های تغذیه مصنوعی به منظور بهره وری بهینه از منابع آبی خصوصا آبخوان ها، نقش موثر و بارزی به عنوان یک راهکار علمی و عملی ایفاء می نمایند. پروژه تغذیه مصنوعی سفید دشت- فرادنبه، جهت تامین امنیت غذایی در قالب توسعه کشاورزی و منابع طبیعی پایدار و بهره وری بهینه از امکانات و پتانسیل های موجود اجراء شده است. در این پروژه رواناب های سطحی، آب چند چشمه وقنات که وارد رودخانه بروجن شده و در نهایت به رودخانه کارون می پیوندند، توسط سازه هایی همچون بند انحرافی، سیفون معکوس وکانال انتقال آب، وارد استخرهای تغذیه کننده پروژه تغذیه مصنوعی شده و به داخل آبخوان منطقه هدایت می گردند. طرح تحقیقاتی[۱]جاری به منظور بررسی عملکرد و تاثیر کمی این پروژه نسبت به آبهای ذخیره شده در آبخوان اجراء گردید. رواناب های ورودی به پروژه تغذیه مصنوعی سفید دشت- فرادنبه طی سال های ۱۳۸۲ لغایت ۱۳۸۵ بترتیب ۱/۶، ۳/۵، ۳/۷ میلیون متر مکعب در سال بوده است، که عمدتا دشت سفید دشت و قسمتی از دشت فرادنبه تحت تاثیر قرار گرفته است. به منظور بررسی تاثیر کمی پروژه تغذیه مصنوعی بر آبهای زیرزمینی و تغییرات حجم ذخیره آب در آبخوان منطقه و مدیریت منابع آب زیرزمینی از نرم افزار مادفلو[۲] استفاده گردید. لذا جهت ارزیابی عملکرد و رفتار آبخوان از شش سناریو استفاده شده است. سناریو یک (با شرایط نرمال زمان اجرای طرح) در کوتاه مدت، میان مدت و بلندمدت (۲، ۱۵ و ۳۰ ساله)، سناریوهای دو و سه (منظور نمودن ۲۰ و ۴۰ درصدی کاهش بارش سالیانه)، سناریوهای چهار و پنج (افزایش ۲۰ و ۴۰ درصدی بارش سالیانه) و سناریوی شش (کاهش ۲۰ درصدی بارش سالیانه، رشد ۲۰ درصدی سطوح زیر کشت، رشد ۱۰ درصدی جمعیت و کاهش نشت از کانالهای آبیاری به میزان ۵۰ درصد)، نتایج حاصل از اجرای مدل در حریم تغذیه مصنوعی بیانگر آنست که پیش بینی سطح آب زیرزمینی برای یک دوره ۱۵ ساله (میان مدت) با اعمال شرایط سال۸۳- ۱۳۸۲(سناریو یک) به دلیل میزان و پراکنش مناسب بارش، در قسمت های میانی دشت تا ۷۵/۱۰ متر و برای دوره بلند مدت (۳۰ سال) افزایشی بالغ بر ۵/۱۹ متر دارد. این افزایش برای محل استخرهای تغذیه مصنوعی در دوره های زمانی میان مدت (۱۵ ساله) و بلند مدت (۳۰ ساله)  ۴۱/۱۹ و ۸۸/۲۳ متر است.  در سناریوهای دو و سه میزان سطح آب زیرزمینی نسبت به حالت نرمال ۹/۰ و ۴۵/۱متر کاهش داشته است. در سناریوهای چهار و پنج سطح ایستابی آب ۴۵/۱ و ۶۹/۲ متر افزایش داشت. اما سناریوی شش باعث افت ۴۶/۳ متر سطح آبهای زیرزمینی منطقه گردید  [۱]بررسی تاثیر تغذیه مصنوعی دشت سفید دشت، فرادنبه بر کیفیت و کمیت آبخوان منطقه به شماره ۰۱-۰۵۰۰۴۲۴۰۰۰-۸۲ [۲] MODFLOW

کلیدواژه ها:

Artificial recharge ، different Scenarios ، groundwater ، Sefieddasht and Faradonbeh aquifer ، : آبخوان سفید دشت-فرادنبه ، آبهای زیر زمینی ، تغذیه مصنوعی ، سناریوهای مختلف