ملوک خوارزم (آفریغی) از آغاز تا ظهور سامانیان

عصر حکومت ملوک خوارزم که خاستگاه آنان به اساطیر و شخص آفریغ می رسد، نا شناخته باقی مانده است. این حاکمیت در منطقه خوارزم و در شمال شرق جیحون شکل گرفت. نخستین ملوک خوارزمشاهی در این منطقه، خاندان آفریغ هستند که بنابر نوشته ابوریحان بیرونی در آثار الباقیه، پیشینه ی آن ها به سال ۳۰۵ میلادی می رسد. این ملوک که تعدادشان به بیست و دو نفر می رسد، و نسب خویش به کیخسروی کیانی می رسانند، بعدها به آل عراق شهرت یافته اند. در سال ۹۳ ھ/۷۱۲م، خوارزمشاه که در برابر فتنه ی برادرش ناتوان شده بود، قتیبه بن مسلم را به فتح خوارزم دعوت نمود. از این زمان به بعد، خوارزم در قلمروی جهان اسلام قرار گرفت. قتیبه بن مسلم پس از این توفیق، منصب ملوک خوارزم را ابقاء نمود. لیکن در جوار آنان، عمالی از عرب را نیز منصوب کرد که دارای قدرتی افزون بودند. منازعات و مجادلات این دو خاندان بعد ها اسباب تفکیک خوارزم به دو منطقه و قلمرو با مرکزیت کاث پایتخت ملوک خوارزم شاهی، و گرگانج محل حضور عمال عرب گردید.

کلیدواژه ها:

خوارزم ، آفریغ ، کاث ، فیر ، قتیبه بن مسلم ، آل عراق