مهم ترین عوامل و راهبرد های مدیریت پایدار جنگل های هیرکانی با استفاده از فرایند تحلیل شبکه ای (مطالعه موردی: جنگل های سیاهکل)

برای مدیریت جنگل های هیرکانی لازم است که مهم ترین راهبرد های مبتنی بر عوامل درونی و بیرونی موثر شناسایی شوند و در برنامه ریزی طرح های جایگزین استفاده شوند. در پژوهش پیش رو، مهم ترین عوامل و راهبرد های مدیریت پایدار جنگل های سیاهکل در استان گیلان بررسی شد. برای انجام این پژوهش، مجموعه ای از عوامل قوت، ضعف، فرصت و تهدید موثر توسط گروه دلفی متشکل از ۱۵ نفر از خبرگان جنگل داری و محلی با استفاده از مقیاس لیکرت پنج درجه اهمیت سنجی شدند و پس از فازی زدایی با استفاده از روش SWOT تحلیل شدند. سپس براساس شبکه تعریف شده، پرسش نامه مقایسه های زوجی توسط یک گروه ۱۵ نفره از خبرگان جنگل داری مورد قضاوت قرار گرفت و اطلاعات با استفاده از فرایند تحلیل شبکه ای پردازش شدند. نتایج نشان داد که جنگل ها بیشتر تحت تاثیر محیط بیرونی هستند. باقی ماندن تعداد بیشتر عوامل ضعف و تهدید پس از غربالگری نشان دهنده نگرانی عمومی نسبت به اداره جنگل است. نتایج نهایی فرایند تحلیل شبکه ای نشان داد که از بین چهار گروه راهبردی SWOT، راهبرد های تنوعی رقابتی (ST) و بازنگری (WO) در رتبه های اول و دوم اهمیت قرار داشتند. از بین ۱۹ عامل SWOT منتخب نیز پنج عامل شامل دامداری سنتی در جنگل (T۱)، ظرفیت­های اکوتوریسم حوزه آبخیز (O۲)، جاذبه­های گردشگری در جنگل در صورت مدیریت اصولی (S۲)، گازرسانی به روستاهای متصل به جنگل (O۳) و طرح های جنگل داری (S۵)، رتبه های اول تا پنجم را به خود اختصاص دادند. انتخاب دو گروه راهبردی حدواسط (ST و WO) و پنج عامل برتر در فرایند تحلیل شبکه ای به عنوان تصمیم های استوار و امیدوارکننده تر در مدیریت پایدار جنگل های هیرکانی (جنگل داری آینده) قابل توصیه هستند که می توانند در طرح های جنگل داری جایگزین استفاده شوند.

کلیدواژه ها:

Alternative plan ، Delphi ، experts ، pairwise comparison questionnaire ، sustainable forest management