برآورد آب زیرزمینی مورد نیاز برای پایداری جنگل های کهور ایرانی (Prosopis cineraria (L.) Druce) و کنار (.Ziziphus spina-christi (L.) Desf) در شهرستان فاریاب، استان کرمان

کهور ایرانی (Prosopis cineraria (L.) Druce) و کنار (.Ziziphus spina-christi (L.) Desf) از گونه های بومی ناحیه رویشی صحارا- سندی هستند که توانایی سازگاری، رشد و زادآوری مناسبی دارند. پژوهش پیش رو با هدف برآورد آب مورد نیاز برای پایداری جنگل های طبیعی کهور و کنار در حوضه آبخیز شهرستان فاریاب در استان کرمان انجام شد. ابتدا با استفاده از تصاویر Google Earth، ۹۰ قطعه نمونه ۱۰۰ متر مربعی در شبکه های یک هکتاری پیاده شد و در آن ها، تعداد پایه های کنار و کهور شمارش شدند. سپس، براساس کمینه نیاز آبی این دو گونه که برپایه بررسی های لایسیمتری برآورد شد، مصرف آب پایه ها به دست آمد. با استفاده از مدل MODFLOW، وضعیت بیلان آب زیرزمینی در آبخوان دشت فاریاب برای سال زراعی ۹۷-۱۳۹۶ محاسبه شد. مقدار آب مورد نیاز جنگل های کهور و کنار دشت فاریاب براساس میانگین حجم آب مصرفی این دو گونه، بیلان آبی و ضریب ذخیره آبخوان به دست آمد. نتایج نشان داد که میانگین تراکم کهور و کنار در منطقه مورد مطالعه به ترتیب ۲۵۰ و ۳۰ پایه در هر هکتار هستند. بررسی بیلان آبی و آبخوان زیرزمینی بیانگر کسری حجم ۲۵ میلیون متر مکعبی مخزن و افت ۲۶ متری سطح آب زیرزمینی طی حدود دو دهه گذشته بود. این نتایج، برداشت بی رویه آب توسط چاه های بخش کشاورزی (حدود ۱۶۰ میلیون متر مکعب در سال) را نشان می دهند. به منظور برنامه ریزی منابع آب و باتوجه به اهمیت درختان کهور و کنار در دشت فاریاب، حقابه سالانه این جنگل حدود ۶/۲ میلیون متر مکعب برآورد شد.

کلیدواژه ها:

بیلان آب ، حقابه جنگل ، زوال درخت ، مصرف آب