چالش های حفاظت فیزیکی و فنی جنگل های استان گیلان در دوره تنفس (مطالعه موردی: حوزه های ۱۰ چفرود و ۲۴ ملکرود)

پس از اجرای طرح توقف بهره برداری از جنگل های شمال و به دنبال آن اجرای طرح های حفاظت از جنگل و به کارگیری نیروهای حفاظتی بیشتر در سال های اخیر، ضروری است عملکرد فعلی حفاظت جنگل ارزیابی شود. هدف از پژوهش پیش رو، مقایسه دو رویکرد بهره برداری اصولی و توقف بهره برداری از نظر ذینفعان محلی و کارشناس ها بر مبنای چالش های حفاظت فیزیکی و فنی بود. روایی پرسش نامه از طریق نسبت روایی محتوائی قابل قبول (بیشتر از هفت دهم) و پایایی گویه ها از طریق نرخ ناسازگاری کمتر از یک دهم در مقایسه های زوجی تحلیل سلسله مراتبی تایید شدند. مقایسه زوجی چالش های حفاظت فیزیکی و فنی براساس تحلیل سلسله مراتبی توسط دو گروه از خبرگان محلی (۲۰ نفر) و کارشناس های (۲۱ نفر) در حوزه های ۱۰ چفرود و ۲۴ ملکرود انجام شد. نتایج نشان داد که اهمیت چالش های حفاظت فیزیکی سه برابر چالش های حفاظتی فنی بودند. در بین چالش های فنی، "ضعف در استقرار کمربند حفاظتی"، "ضعف در قرق های احیایی" و ضعف در دخالت جنگل شناسی" به ترتیب بیشترین درجه اهمیت را داشتند. در بین چالش های حفاظت فیزیکی، "تصرفات"، "ساخت وسازها"، "قطع و قاچاق"، "چرای دام و بهره برداری سنتی" و "حریق" به ترتیب در رتبه اول تا چهارم اهمیت قرار داشتند. بنابراین، ارجحیت رویکرد بهره برداری اصولی نسبت به تنفس بهره برداری تایید شد. نتیجه آزمون من ویتنی یو نشان داد که بین نظر خبرگان محلی و کارشناس ها، اختلاف معنی دار وجود نداشت. می توان نتیجه گرفت که توقف بهره برداری چوبی و طرح های جنگل داری، کلید حل چالش های حفاظت جنگل های هیرکانی نیست. برای رفع چالش های حفاظت جنگل، پیشنهاد می شود ضمن تجدیدنظر در طرح های جنگل داری اجراشده در سال های گذشته، این طرح ها با رعایت ضوابط و اصول مدیریت پایدار برای همه واحدهای جنگلی، اجرا شوند.

کلیدواژه ها:

توقف بهره برداری ، جنگل های هیرکانی ، مدیریت پایدار