دینامیک مسیرهای توفان در زمستان ۲۰۰۷-۲۰۰۸ از دیدگاه انرژی

برای بررسی اقلیم شناختی مسیرهای توفان در زمستان ۲۰۰۷-۲۰۰۸، علاوه بر داده های جهانی GFS از داده های جهانی بازتحلیل NCEP-NCAR از سال ۱۹۴۸ تا ۲۰۰۵ برای میانگین های اقلیم شناختی استفاده شده است. در زمستان ۲۰۰۷-۲۰۰۸ به همراه کاهش انرژی جنبشی پیچکی در پادجریان سوی مسیر توفان اطلس، انرژی پتانسیل در دسترس پیچکی نیز در این مناطق به علت کاهش تولید کژفشاری نسبت به میانگین اقلیم شناختی آن کاهش یافته است. علاوه بر جمله تبدیل کژفشاری که به منزله عامل کژفشار، مهم ترین نقش را در تقویت و کشیده شدن جت در پادجریان سوی مسیر توفان اطلس در زمستان ۲۰۰۷-۲۰۰۸ داشته، افزایش مقادیر مثبت تبدیل فشاروردی نیز درحکم عامل فشاروردی نقش موثری در این خصوص داشته است. در بررسی نقش جملات انرژی در خاورمیانه به ویژه در ژانویه ۲۰۰۸، تولید کژفشاری مهم ترین جمله در تغذیه انرژی از جریان سوی مدیترانه بوده و تکوین جریان سوی قوی با واگرایی شدید شار آزمین گرد را به همراه داشته است. در این ماه، استقرار هسته جت جنوب غرب آسیا در مناطق شمال عربستان تا جنوب غرب ایران عامل افزایش انرژی جنبشی شارش میانگین در این مناطق است. تبدیل کژفشاری، تولید کژفشاری و واگرایی شار آزمین گرد در مناطق شمال عربستان و غرب ایران به بیشینه مقدار خود در زمستان ۲۰۰۷-۲۰۰۸ رسیده و سبب تقویت انرژی پیچکی و تابش قوی به نواحی مرکزی ایران شده است. بیشینه همگرایی قوی شار آزمین گرد روی ایران نشان می دهد که به طور میانگین منطقه ایران در این ماه گیرنده انرژی بوده و عمیق شدن ناوه دمایی و سرمای بی سابقه در دهه های اخیر را روی ایران به دنبال داشته است. در فوریه ۲۰۰۸، بیشینه بی هنجاری مثبت تبدیل فشاروردی در نیمکره شمالی روی ایران بوده و جا به جایی جریان سوی جت جنوب غرب آسیا سبب افزایش انرژی جنبشی میانگین در این مناطق شده است. در این ماه، افزایش شدید تبدیل فشاروردی در مناطق شمالی و جنوبی ایران و بیشینه محلی تولید کژفشاری در مناطق مرکزی ایران به ترتیب با افزایش انرژی جنبشی پیچکی و انرژی پتانسیل در دسترس پیچکی همراه بوده و به طور میانگین منطقه ایران در این ماه فرستنده انرژی به مناطق همجوار شرقی بوده است.

کلیدواژه ها:

انرژی پتانسیل در دسترس پیچکی ، انرژی جنبشی پیچکی ، تبدیل فشاروردی ، تبدیل کژفشاری ، تولید کژفشاری ، شار آزمین گرد