بررسی کارایی تجزیه طیفی زمان- بسامد لرزه ای به روش تعقیب تطابق در تشخیص لایه های نازک

بیشتر تغییرات زمین شناسی یک پاسخ لرزه ای دارند اما گه گاه در گستره های طیفی خاصی بیان می شوند که در داده های با باند وسیع پنهان شده اند. تجزیه طیفی زمان- بسامد یکی از روش هایی است که به کار می آید تا به تفسیر چنین مواردی کمک کند. روش های زمان- بسامد متعدد هستند و از میان آنها می توان به روش های تبدیل فوریه زمان-کوتاه، تبدیل موجک پیوسته، توزیع ویگنر- ویل، تبدیل S و روش تجزیه با تعقیب تطابق اشاره کرد. روش تجزیه با تعقیب تطابق نسبت به دیگر روش های زمان- بسامد مورد استفاده در لرزه شناسی جدیدتر است. به طورکلی تجزیه طیفی کاربرد های بسیار زیادی در تفسیر مقاطع لرزه ای دارد که نیاز به بررسی و توسعه آنها بیشتر می شود. بعضی از ساختارهای زمین شناسی نظیر لایه های نازک و تعداد زیادی از مخازن هیدروکربوری از نوع چینه ای، در زیر حد تفکیک پذیری عمودی لرزه ای (ضخامت تیونینگ) هستند. به عبارتی به علت ضخامت کمشان، در مقاطع لرزه ای بازتابی قابل تشخیص نیستند. در همین زمینه به تصویر کشیدن ساختارهای زمین شناسی کوچک مقیاس یکی از موارد مهم تفسیری است. در این مقاله عملکرد روش تجزیه با تعقیب تطابق در تحلیل زمان- بسامد مقاطع لرزه ای به منظور آشکارسازی و تشخیص لایه های نازک روی داده های مصنوعی (شامل دو مدل لایه ی نازک ساده و نیز مدل گوه ای) و داده های حقیقی بررسی شده است. مشاهده شد که با مقاطع تک بسامد، تفسیر لایه های نازک آسان تر می شود؛ همین طور اثر مقاطع تک بسامد با بسامد زیاد برای تشخیص و تفکیک لایه های نازک نشان داده شده است. در پایان روشن شد که برای مدل لایه نازک ساده، هرچه بسامد موردنظر در مقاطع تک بسامد بیشتر باشد، توانایی جداسازی مرز لایه ها افزایش می یابد. در مورد مدل گوه ای نیز با افزایش بسامد، حد تفکیک مرز لایه ها به سمت ضخامت های کمتر منتقل می شود. به این ترتیب که ضخامت تیونینگ از ۱۹ متر در مقطع لرزه ای اصلی تا ۱۲ متر در مقطع تک بسامد ۸۰ هرتزی کاهش می یابد. بنابراین آشکارسازی لایه های با ضخامت کمتر میسر می شود. همچنین در داده های حقیقی با تجزیه ی طیفی به روش تعقیب تطابق، وجود لایه ی نازک در حالی آشکار می شود که در مقطع لرزه ای امکان مشاهده آن وجود ندارد.

کلیدواژه ها:

تجزیه با تعقیب تطابق ، تفسیر لرزه ای ، ضخامت تیونینگ ، لایه ی نازک ، نمایش زمان- بسامد