پهنه بندی تاریخ های کاشت و برداشت و طول مراحل رشد گندم دیم بر اساس داده های بارش و دما در استان گلستان

به منظور پهنه ­بندی تاریخ­های کاشت و برداشت و طول مراحل رشد گندم دیم در استان گلستان از داده­های دمای کمینه و بیشینه و بارش روزانه ۳۰ ایستگاه هواشناسی در دوره آماری مشترک ۱۳۹۴-۱۳۷۰ استفاده شد. با توجه به وابستگی کشت دیم به پارامترهای اقلیمی، نقشه ­های پهنه­بندی بر اساس سطح احتمال وقوع ۷۵ درصد تهیه شد. تاریخ کاشت بر اساس وقوع اولین بارش برابر و بیشتر از ۲۵ میلی­متر طی یک دوره ۱۰ روزه متوالی در ماه آذر و طول مراحل رشد بر اساس مفهوم درجه- روز رشد انتخاب گردید. به منظور بررسی صحت نتایج و اعتبارسنجی آن، نقشه­های پهنه­بندی با یافته­های پژوهش­های مختلفی که در مقیاس مزرعه در استان گلستان انجام شده بود، مقایسه شد. نتایج نشان داد که بیشترین فراوانی و میانگین وزنی تاریخ کاشت گندم دیم در مناطق مختلف استان به ترتیب در فاصله ۱۶ تا ۲۵ و ۲۱ آذر و تاریخ برداشت به ترتیب در فاصله ۲۱ تا ۳۱ و ۲۶ خرداد می­باشد. طول دوره کاشت تا سبز شدن بین ۳۴ تا ۸۹ روز با میانگین وزنی ۴۷ روز، طول دوره سبز شدن تا گلدهی بین ۱۰۶ تا ۱۴۷ روز با میانگین وزنی ۱۲۲ روز، طول دوره گلدهی تا رسیدگی بین ۳۱ تا ۶۸ روز با میانگین وزنی آن ۳۷ و طول دوره رشد (کاشت تا رسیدگی) بین ۱۷۰ تا ۲۴۴ روز با میانگین وزنی ۱۸۷ روز به دست آمد. با توجه به وقوع بیشتر و زودتر بارش­های پائیزه و فرا رسیدن دوره سرما در نیمه جنوبی و ارتفاعات استان در مقایسه با مناطق دشتی شمال استان، تاریخ کاشت زودتر و تاریخ برداشت دیرتر در نیمه جنوبی نسبت به نیمه شمالی منطقی به نظر می­رسد. صحت­سنجی نتایج این پژوهش با یافته­های پژوهش­های زراعی در مقیاس مزرعه نشان داد که نقشه­های پهنه­بندی تهیه شده از دقت مناسبی برخوردار می­باشد.

کلیدواژه ها:

احتمال ، درجه- روز رشد ، رسیدگی ، سبز شدن ، گلدهی