بررسی اثر آبیاری تکمیلی و تاریخ کاشت بر بهره وری فیزیکی و اقتصادی آب مصرفی گیاهان گندم و جو در شرایط دیم ارومیه

حوضه آبریز دریاچه ارومیه، یکی از مناطق مستعد کشاورزی است که در دهه اخیر با بحران کم آبی و مشکلات زیست محیطی ناشی از خشک شدن دریاچه ارومیه مواجه گردیده است. استفاده از مدل های شبیه سازی در بررسی گزینه های مدیریتی می تواند ابزاری مطمئن و مناسبی در سطح حوضه های آبریز باشد. در این تحقیق تاثیر دو گزینه مدیریتی که منجر به کنترل و افزایش بهره وری مصرف منابع آب موجود در حوضه دریاچه ارومیه و منطقه ارومیه می گردد توسط مدل AquaCrop  مورد بررسی قرار گرفت. این گزینه ها شامل: ۱) انجام آبیاری تکمیلی کامل (I) در زمان  مناسب از طول دوره رشد گیاه و عمق بهینه آن و ۲) تاریخ کاشت، بودند که تاثیر این گزینه های مدیریتی بر بهره وری فیزیکی آب مصرفی (TWP)، بهره وری اقتصادی مصرف آبیاری تکمیلی (EWP) و عملکرد خشک (DY) گیاهان گندم و جو دیم بررسی شد. شبیه سازی با استفاده از اطلاعات اقلیمی سال زراعی ۹۴-۱۳۹۳ انجام گرفت. نتایج نشان داد زمان مناسب انجام آبیاری تکمیلی برای گندم و جو دیم به ترتیب ۲۰۰ و ۱۴۰ روز پس از تاریخ کاشت است. بیشترین مقدار TWP برای گندم و جو در تیمارهای آبیاری تکمیلی به ترتیب برابر و  بدست آمد (۶۱/۰ و ۴۴/۰ Kg/m۳ به ترتیب برای گندم و جو). با توجه به مقادیر EWP، بیشترین میزان بهره وری اقتصادی آب مصرفی در تیمار آبیاری تکمیلی  برای گندم و جو حاصل شد (۴۵۸۰ و ۱۰۵۲ Rials/m۳ به ترتیب برای گندم و جو). بهینه ترین تاریخ کاشت از نظر ماکزیمم TWP، EWP، و DY برای محصولات گندم و جو به ترتیب دهه ی اول مهرماه و دهه ی اول آبان ماه بدست آمد.

کلیدواژه ها:

AquaCrop ، سود کشاورز ، دریاچه ارومیه ، مدیریت آب در مزرعه ، عملکرد گیاه