حق شفعه در اموال منقول و غیرمنقول غیرقابل تقسیم در فقه امامیه

سال انتشار: 1402
نوع سند: مقاله ژورنالی
زبان: فارسی
مشاهده: 131

فایل این مقاله در 30 صفحه با فرمت PDF قابل دریافت می باشد

استخراج به نرم افزارهای پژوهشی:

لینک ثابت به این مقاله:

شناسه ملی سند علمی:

JR_IJRJ-19-73_012

تاریخ نمایه سازی: 26 آذر 1402

چکیده مقاله:

امروزه به حکم قانون و نظر برخی از فقها شفعه تنها در اموال غیرمنقول قابل تقسیم جاری است و در اموال منقول و غیرمنقول غیرقابل تقسیم جایز نیست. پژوهش حاضر به روش توصیفی - تحلیلی صورت پذیرفته و درصدد پاسخگویی به پرسش­هایی از قبیل؛ «حکم فقهی شفعه در اموال منقول و غیرمنقول غیرقابل تقسیم بر اساس ادله اربعه فقهی در فقه امامیه چیست؟» و...می­باشد. در آیات قرآن کریم شفعه به معنای اصطلاحی آن به کار نرفته، در روایات دو دسته روایت هستند که دسته اول به منطوق و مفهومشان حکم بر جواز شفعه در اموال منقول و غیرمنقول غیرقابل تقسیم می نمایند، روایات این دسته از نظر سندی صحیح بوده و دلالت آنها تمام است، روایات دسته دوم از نظر سندی توانایی تعارض با روایات دسته اول را ندارند همچنین دلالتشان تمام نیست و هیچ کدام با صراحت دلالت بر عدم جواز شفعه در اموال مذکور نمی نمایند، در اجماع نیز رای فقها به دو دسته تقسیم می شود و اجماعی وجود ندارد، در مورد دلیل عقل باید گفت ماهیت وجودی شفعه بر سه اصل استوار است؛ اصل اول؛ قاعده لاضرر، اصل دوم حرمت مال مسلمان و اصل سوم قاعده تلازم می باشد، بر اساس اصول عقلی نیز حکم بر جواز شفعه در اموال مذکور می شود.

نویسندگان

داود نصیران

استادیار، گروه حقوق، واحد نجف آباد، دانشگاه آزاد اسلامی، نجف آباد، ایران.

محمدرضا کاظمی نافچی

دانشجوی دکتری، گروه حقوق، واحد نجف آباد، دانشگاه آزاد اسلامی، نجف آباد، ایران.

سید محمد هادی مهدوی

استادیار، گروه حقوق، واحد نجف آباد، دانشگاه آزاد اسلامی، نجف آباد، ایران.

رضا عباسیان

استادیار، گروه حقوق، واحد نجف آباد، دانشگاه آزاد اسلامی، نجف آباد، ایران

مراجع و منابع این مقاله:

لیست زیر مراجع و منابع استفاده شده در این مقاله را نمایش می دهد. این مراجع به صورت کاملا ماشینی و بر اساس هوش مصنوعی استخراج شده اند و لذا ممکن است دارای اشکالاتی باشند که به مرور زمان دقت استخراج این محتوا افزایش می یابد. مراجعی که مقالات مربوط به آنها در سیویلیکا نمایه شده و پیدا شده اند، به خود مقاله لینک شده اند :
  • قرآن کریمابن ابی عقیل عمانی، حسن بن علی،۱۴۱۳ق ، حیاه ...
  • ابن اثیر، مبارک بن محمد،۱۳۶۷، النهایه فی غریب الحدیث و ...
  • ابن ادریس حلی، محمد بن منصور،۱۴۱۰ق، کتاب السرائر، قم: موسسه ...
  • ابن براج، عبدالعزیز،۱۴۰۶ق، المهذب، قم: موسسه النشرالاسلامی ...
  • ابن درید، محمد بن حسن،۱۹۸۸م، جمهره اللغه، بیروت: دارالعلم للملایین ...
  • ابن زهره، حمزه بن علی، بی تا، غنیه النزوع الی ...
  • ابن سیده، علی بن اسماعیل، بی تا، المخصص، بیروت: دارالکتب ...
  • ابن طی فقعانی، علی بن علی،۱۴۱۸ق، الدر المنضود فی معرفه ...
  • ابن فهد حلی، احمد بن محمد اسدی،۱۴۰۷ق ، المهذب البارع ...
  • ابن قدامه، عبدالله بن احمد، بی تا، کتاب التوابین، بی ...
  • ابن قدامه مقدسی، عبدالرحمن بن محمد، بی تا، الشرح الکبیر، ...
  • ابن مرتضی، بی تا، شرح الازهار، بی جا، بی چا ...
  • ابن منظور، محمد بن مکرم،۱۴۱۴ق، لسان العرب، بیروت: دارصادر ...
  • ابوحبیب، سعدی،۱۴۰۸ق، القاموس الفقهی، دمشق: دارالفکر ...
  • اشتهاردی، علی پناه، بی تا، مجموعه فتاوی ابن الجنید، قم: ...
  • اصفهانی، ابوالحسن،۱۳۸۰، وسیله النجاه (مع تعالیق الامام الخمینی ره)، قم: ...
  • امامی، سیدحسن، بی تا، حقوق مدنی (امامی)، تهران: انتشارات اسلامیه ...
  • انصاری، مرتضی،۱۴۱۹ق، فرائد الاصول، قم: مجمع الفکرالاسلامی ...
  • ایروانی، محمدباقر،۱۴۲۲ق، دروس تمهیدیه فی الفقه الاستدلالی، المرکزالعالمی للدراسات الاسلامیه ...
  • آل راضی، محمدطاهر،۱۴۲۶ق، بدایه الوصول فی شرح کفایه الاصول، قم: ...
  • بدری، تحسین،۱۴۲۸ق، معجم مفردات اصول الفقه المقارن، تهران: المشرق للثقافه ...
  • بروجردی، آقاحسین،۱۳۸۶ق، منابع فقه شیعه (ترجمه جامع احادیث الشیعه)، تهران: ...
  • بستانی، فوادافرام،۱۳۷۵، فرهنگ ابجدی، تهران: اسلامی ...
  • بیهقی کیدری، قطب الدین،۱۳۷۴، اصباح الشیعه بمصباح الشریعه، قم: موسسه ...
  • حائری، سیدکاظم، بی تا، منهاج الصالحین، بی جا، بی چا ...
  • حرعاملی، محمد بن حسن، بی تا، وسائل الشیعه الی تحصیل ...
  • حرعاملی، محمد بن حسن، بی تا، هدایه الامه الی احکام ...
  • حسینی عاملی، سیدمحمدجواد، بی تا، مفتاح الکرامه فی شرح قواعد ...
  • حسینی، سیدمیرعبدالفتاح،۱۴۱۷ق، العناوین الفقهیه، قم: موسسه النشرالاسلامی التابعه لجماعه المدرسین ...
  • حلبی، ابوالصلاح،۱۴۰۳ق، الکافی فی الفقه، اصفهان: مکتبه الامام امیرالمومنین (ع)حلی، ...
  • حیدری، سیدکمال،۱۴۲۰ق، لاضرر و لاضرار، قم: تقریرات درس آیه الله ...
  • دسوقی، محمد بن عرفه، بی تا، حاشیه الدسوقی علی الشرح ...
  • دهخدا، علی اکبر،۱۳۷۷، لغت نامه دهخدا، تهران: موسسه انتشارات وچاپ ...
  • راغب اصفهانی، حسین بن محمد،۱۳۷۴، ترجمه و تحقیق مفردات الفاظ ...
  • روحانی، سید محمد حسینی، بی تا، منهاج الصالحین، مکتبه الالفین ...
  • زمخشری، محمود بن عمر،۱۳۸۶، مقدمه الادب، تهران: موسسه مطالعات اسلامی ...
  • سبزواری، سید عبدالاعلی، بی تا ، مهذب الاحکام فی بیان ...
  • سجادی، جعفر، بی تا، فرهنگ معارف اسلامی، بی جا: کومش ...
  • سرخسی، محمد بن احمد، بی تا، المبسوط، بیروت: دارالمعرفه ...
  • سمیعی، جمشید،۱۳۸۷، ترجمه متن و شرح کامل رسائل شیخ انصاری، ...
  • سند، محمد،۱۴۳۳ق ، منهاج الصالحین ، قم: باقیات ...
  • سید مرتضی علم الهدی، بی تا، علی بن حسین، الانتصار ...
  • سیستانی، سیدعلی،۱۴۱۵ق، منهاج الصالحین، قم: مکتب آیه الله العظمی السیدالسیستانی ...
  • سیستانی، سید علی،۱۴۱۴ق، قاعده لاضرر و لاضرار، بیروت: بی جا ...
  • شهید اول، محمد بن مکی، بی تا، الدروس الشرعیه فی ...
  • شهید اول، محمد بن مکی ،۱۴۱۴ق ، غایه المراد فی ...
  • شهید ثانی، زین الدین بن علی،۱۴۲۷ق، الروضه البهیه فی شرح ...
  • شیخ بهایی، محمد بن حسین و ساوجی، نظام بن حسین،۱۴۲۹ق، ...
  • شیخ صدوق، محمد بن علی،۱۳۶۷، ترجمه من لایحضره الفقیه، تهران: ...
  • شیخ صدوق، محمد بن علی ،۱۴۱۳ ق ، من لایحضره ...
  • شیخ صدوق، محمد بن علی،۱۴۱۵ق، المقنع، قم: موسسه الامام الهادی ...
  • شیخ طوسی، محمد بن حسن، بی تا، الخلاف، قم: موسسه ...
  • شیخ مفید، محمد بن محمد،۱۴۱۰ق، المقنعه، قم: موسسه النشرالاسلامی ...
  • شیرازی، سیدصادق،۱۴۱۴ق، بیان الاصول، قم: بی جا ...
  • صاحب جواهر، محمد حسن نجفی،۱۳۶۲، جواهر الکلام فی شرح شرائع ...
  • طاهری، حبیب الله،۱۴۱۸ق، حقوق مدنی (طاهری)، قم: دفترانتشارات اسلامی وابسته ...
  • طباطبایی، سیدعلی، بی تا، الشرح الصغیر فی شرح مختصر النافع، ...
  • طباطبائی، سیدعلی،۱۴۱۸ق، ریاض المسائل فی تحقیق الاحکام بالدلائل، قم: موسسه ...
  • طباطبائی قمی، سیدتقی، بی تا، مبانی منهاج الصالحین، قم: منشورات ...
  • طبرسی، فضل بن حسن ،۱۴۱۰ق، الموتلف من المختلف بین ائمه ...
  • طریحی، فخرالدین بن محمد،۱۳۷۵، مجمع البحرین، تهران: مرتضوی ...
  • علامه حلی، حسن بن یوسف، بی تا، ارشاد الاذهان الی ...
  • علامه حلی، حسن بن یوسف،۱۴۱۴ق، تذکره الفقهاء، قم: موسسه آل ...
  • علامه حلی، حسن بن یوسف،۱۴۱۸ق، قواعد الاحکام، قم: موسسه النشرالاسلامی ...
  • عمید، حسن،۱۳۶۳، فرهنگ فارسی عمید، تهران: انتشارات امیرکبیر ...
  • فاضل کاظمی، جواد بن سعید،۱۳۶۵، مسالک الافهام الی آیات الاحکام، ...
  • فاضل مقداد، مقداد بن عبدالله،۱۴۰۴ق، التنقیح الرائع لمختصر الشرائع، قم: ...
  • فخرالمحققین، محمد بن حسن حلی،۱۳۸۷ق، ایضاح الفوائد فی شرح مشکلات ...
  • فراهیدی، خلیل بن احمد،۱۴۱۰ق، کتاب العین، قم: نشرهجرت ...
  • فیاض، محمد اسحاق، بی تا، منهاج الصالحین، قم: مکتبه سماحه ...
  • فیض کاشانی، محمدمحسن بن شاه مرتضی، بی تا، الشهاب الثاقب ...
  • فیض کاشانی، محمدمحسن بن شاه مرتضی،۱۴۰۶ق، الوافی ، اصفهان: کتابخانه ...
  • قرشی، سیدعلی اکبر،۱۴۱۲ق، قاموس قرآن، تهران: دارالکتب الاسلامیه ...
  • قطب راوندی، سعید بن هبهالله، ۱۴۰۵ق، فقه القرآن (راوندی)، قم: ...
  • کاشف الغطاء، محمدحسین، بی تا، تحریر المجله، قم: موسسه الامام ...
  • کلینی، محمد بن یعقوب،۱۳۶۷، الکافی، تهران: دارالکتب الاسلامیه ...
  • کلینی، محمد بن یعقوب،۱۳۶۳، گزیده کافی، تهران: مرکزانتشارات علمی وفرهنگی ...
  • گروه اصطلاح نامه اصول فقه،۱۳۸۷، اصطلاح نامه اصول فقه، قم: ...
  • محقق ثانی، علی بن حسین، بی تا، جامع المقاصد فی ...
  • محقق حلی، جعفر بن حسن،۱۴۱۰ق، المختصر النافع فی فقه الامامیه، ...
  • محقق حلی، جعفر بن حسن،۱۴۰۹ق، شرائع الاسلام فی مسائل الحلال ...
  • محقق داماد، سیدمصطفی،۱۳۸۳، قواعد فقه، تهران: مرکزنشرعلوم اسلامی ...
  • محقق داماد، سیدمصطفی،۱۴۲۶ق، ایقاع، اخذ به شفعه، تهران: مرکزنشرعلوم اسلامی ...
  • مدرسی، سیدمحمدتقی،۱۳۹۰، احکام معاملات ، قم: انتشارات محبان الحسین (ع)مدرسی، ...
  • مرتضی زبیدی، محمد بن محمد،۱۴۱۴ق، تاج العروس من جواهر القاموس، ...
  • مروارید، علی اصغر،۱۴۱۰ق،الینابیع الفقهیه، بیروت: دارالتراث ...
  • مروجی، علی،۱۴۲۸ق، تمهید الوسائل فی شرح الرسائل ، قم: مدرسه ...
  • مقدس اردبیلی، احمد بن محمد، بی تا، مجمع الفائده و ...
  • مکارم شیرازی، ناصر،۱۳۷۰، قواعدالفقهیه، قم: مدرسه الامام علی بن ابی ...
  • مومن سبزواری قمی، علی،۱۳۷۹، جامع الخلاف و الوفاق، قم: زمینه ...
  • میرزای قمی، ابوالقاسم بن محمد حسن،۱۳۷۱، جامع الشتات فی اجوبه ...
  • نجفی جواهری، محمدحسن،۱۳۶۲، جواهر الکلام، بیروت: داراحیاء التراث العربی ...
  • نجم الدین حلی، جعفر بن زهدری،۱۴۲۸ق ، ایضاح ترددات الشرائع ...
  • نوری، محمد اسماعیل،۱۳۷۹، آشنایی با ابواب فقه، سپاه پاسداران انقلاب ...
  • واسطی زبیدی، سیدمحمدمرتضی،۱۴۱۴ق، تاج العروس من جواهر القاموس، بیروت: دارالفکر ...
  • امینی نژاد، علی؛ صفایی، سید حسین(۱۳۹۶). تحلیل فقهی و حقوقی ...
  • جعفری، مهران؛ مفتخر، عبدالحمید؛ پورجواهری، علی؛ جانی پور، کرم(۱۴۰۰). وضعیت ...
  • زارع خورمیزی، مهدیه؛ حیدری خورمیزی، سید محمد؛ یاقوتی، ابراهیم (۱۴۰۰). ...
  • محمدیان، علی؛ علمی، محمدرضا؛ فخلعی، محمد تقی(۱۳۹۴). تحلیل و نقد ...
  • محمدیان کبریا، علی؛ نوذری فردوسیه، محمد؛ نجم، اکبر(۱۴۰۱). مبانی فقهی ...
  • محمدیان امیری، مهدی؛ عسگری، علیرضا؛ احمدی، سید محمد مهدی؛ عابدیان، ...
  • نمایش کامل مراجع