بررسی الگوی مصرف شیر و لبنیات محلی دامی و عوامل موثر بر آن در زنان شهر قم در سال ۱۴۰۱: مطالعه مقطعی مبتنی بر جامعه

زمینه مطالعه: شیر و محصولات لبنی از اهمیت خاصی در بیماری های منتقله از غذا در سطح جهان برخوردار است. لبنیات غیر پاستوریزه به دلایل تولید خانگی، ادعای سالم تر بودن، بالاتر بودن ارزش تغذیه ای، سهولت دسترسی و طعم شیر طرفداران خاص خود را دارد.هدف: مطالعه حاضر با هدف بررسی میزان مصرف لبنیات محلی و عوامل موثر بر آن در زنان شهر قم در سال ۱۴۰۱ انجام شد.روش‎کار: در یک مطالعه مقطعی تحلیلی بر روی ۳۱۹ نفر از زنان شهر قم که از طریق نمونه گیری طبقه ای- تصادفی انتخاب شده بودند اطلاعات دموگرافیک افراد (سن، تحصیلات، وضعیت اشتغال و درآمد) و همچنین میزان مصرف انواع لبنیات محلی بررسی شد. همچنین یک پرسشنامه مبتنی بر تئوری قصد رفتاری شامل ۳۲ سوال در ۴ بخش نگرش تغذیه ای، هنجار های انتزاعی، قصد رفتاری و رفتار تغذیه ای جمع آوری شد. پرسشنامه برای افراد بی سواد از طریق مصاحبه تکمیل شد. داده ها در نرم افزار SPSS و از طریق آزمون های آماری آنالیز واریانس و مربع کای تجزیه و تحلیل شد.نتایج: شیوع کلی مصرف شیر محلی برابر با ۳/۸۲ درصد، ماست ۱/۸۵ درصد، پنیر ۳/۵۷ درصد، خامه ۷/۵۳ درصد، کره ۳/۴۲ درصد و کشک ۹/۳۳ درصد به دست آمد. همچنین بالاترین شیوع مصرف روزانه مربوط به شیر ۹/۱۳ درصد و ماست ۸/۱۱ درصد و کمترین مصرف مربوط به کشک و خامه ۱/۳ درصد و ۱/۵ درصد بوده است. بین قصد رفتاری و نگرش تغذیه ای با نوع لبنیات مصرفی تفاوت معنی داری وجود داشت (۰۵/۰>P). همچنین میان نوع لبنیات مصرفی همسر و شغل دامداری تفاوت معنی داری وجود داشت (۰۰۱/۰=P) اما بین نوع لبنیات مصرفی همسر با سطح تحصیلات، تاهل، وضعیت اشتغال و ارتباط با روستای ها تفاوت معنی داری دیده نشد (۰۵/۰>P).نتیجه­گیری نهایی: الگوی مصرف لبنیات در جامعه نشان داد که شیوع مصرف لبنیات محلی به خصوص مصرف شیر و ماست محلی در شهر قم بالا می باشد. مصرف بالای لبنیات محلی در حالی است که قصد رفتاری آن ها برای مصرف لبنیات سالم بالا بوده اما نگرش تغذیه ای و رفتار تغذیه ای مناسبی ندارند. به همین دلیل زمینه ابتلا به بیماری های مشترک انسان و حیوان از جمله تب مالت در شهر قم بالاست.

کلیدواژه ها:

بیماری های منتقله غذا ، بیماری های مشترک ، تب مالت ، لبنیات ، مواد غذایی