مطالعه اورکین دریایی در شمال خلیج فارس (بندر دیر) با تاکید بر ویژگی های پوسته و آرواره

اورکین دریایی به عنوان فرسایشگر زیستی، از عوامل موثر در اکوسیستم آب سنگ های مرجانی است که مطالعه ریخت سنجی ظاهری توتیا و ارتباط آن با آرواره حائز اهمیت است. ازاین رو، اورکین دریایی Echinometra mathaei، در نواحی بین جزرومدی بندردیر (N̋̋۵۷/۰۳ʹ۵۰˚۲۷، E̋̋۳۹/۴۹ʹ۵۳˚۵۱) درفصل تابستان (تیر تا شهریور ۱۳۹۳) مورد بررسی قرار گرفت. ۹۱ نمونه پس ازبرداشت از ساحل به طورزنده به آزمایشگاه انتقال داده شدند. وزن ترکل با ترازو و ارتفاع و قطر پوسته، طول آرواره باکولیس دیجیتالی سنجیده شد (دقت ۰۱/۰). سپس رابطه بین ارتفاع وقطر باوزن برحسب شاخص های محاسباتی، وارتباط بین آرواره، و ارتفاع و قطر به دست آمد.  نتایج نشان دادکه نسبت ارتفاع به قطر (شاخص HDR)، مستقل از قطر (شیب نزدیک به صفر) است و در نتیجه رابطه ای مستقیم بین ارتفاع و قطر پوسته برقرار است (۴۷/۰=a). با وجود آن که بلندترین ارتفاع و طول خار مربوط به جنس نر بود، اما به طور کلی جنس ماده مقادیر بیشتری از قطر، ارتفاع وضخامت پوسته رابه خود اختصاص می داد (متوسط ارتفاع، قطر و ضخامت پوسته درجنس ماده به ترتیب: mm۵۲/۳±۱۳/۲۴، و mm۷۱/۵±۹۳/۴۴، و mm۱۶/۰±۸۳/۰؛ ودرجنس نر به ترتیب: mm۸۲/۶±۲۲/۲۱، mm۲۷/۱۲±۶۷/۳۷ و m۲۰/۰±۷۳/۰ بود). نمونه های نابالغ، قطرهای پوسته ای کمتر از mm۲۰ و وزن هایی کمتراز gr ۶۶/۶ را دارا بودند که معیاری ازرسیدگی جنسی می تواند باشد. دوشاخص HWR و DWR، در جنس نر و ماده اختلاف چشم گیری با کل نمونه ها داشتند، که می تواند به جنسیت نابالغ ارتباط داده شود. همچنین طول آرواره نصف ارتفاع (۴۹/۰=a، ۸۷/۰=r) و تقریبا یک چهارم قطر(۲۵/۰=a، ۸۹/۰=r) به دست آمد. نتایج به خوبی نشان داد که نمونه های بزرگتر، آرواره های بلندتر دارند که می تواند در شناسایی نمونه هایی با فرسایش بیشتر مورد توجه قرار گیرد.

کلیدواژه ها:

اورکین دریایی ، خلیج فارس ، بندر دیر ، پوسته ، Echinometra mathaei