اثرات ریتم شبانه روزی روی چاقی

سابقه و هدف: ریتم شبانه روزی یا ریتم سیرکادین یک الگوی تناوبی ۲۴ ساعته است که چرخه های رفتاری و متابولیک را بانشانه های محیطی هماهنگ کرده و خود با فاکتورهای سبک زندگی مثل خواب و رژیم غذایی در ارتباط است.مواد و روشها: جستجوی پایگاه داده Pubmed و Google Scholar و مطالعه ۱۳ مقاله مربوط به سالهای ۲۰۰۰ تا ۲۰۲۲ .یافته ها: ریتم سیرکادین با مکانیسم های مختلف نقش به سزایی در تنظیم متابولیسم و بروز برخی بیماریها دارد به طوریکهاختلال در این ریتم شبانه روزی با چاقی به خصوص در گروه های سنی کمتر از ۴۰ سال همراه است. تغییرالگوی خواب یامحرومیت از خواب بعنوان یکی از عوامل موثر بر این پدیده، از طریق فعال کردن پاسخ های هورمونی، میزان اشتها و تعادلانرژی را تنظیم نموده و متعاقب آن افزایش بیداری شبانه از طریق افزایش مصرف کالری باعث افزایش شیوع چاقی میشود. علاوهبر نقش مهم هورمونها در هموستاز متابولیک که عمدتا از طریق هسته سوپراکیاسماتیک هیپوتالاموس تنظیم می شوند، بافتچربی نیز به عنوان بافت محیطی حامل ژنهای ساعتی شامل BMAL۱ ، PER۲ و CRY۱ ، بیان ریتمیک مواد فعال زیستیمانند آدیپوکین ها را تنظیم نموده و بنابراین با فنوتیپ چاقی سندروم متابولیک مرتبط است. از طرف دیگر بین ترکیب غذا،دفعات غذا خوردن و زمان بندی وعده های غذایی نیز با بیومارکرهای متابولیک و التهابی ارتباط وجود دارد به گونه ای که رژیمهای کاهش وزن )تغذیه محدود( می تواند با افزایش دامنه بیان ژن های ساعت، بیان عوامل کاتابولیک را تقویت و منجر بهکاهش وزن شود.نتیجه گیری: اختلال در ریتم شبانه روزی با تغییر بیان ژنهای ساعت و عدم تعادل هورمونها منجر به بروز بیماری هایی ازجمله چاقی و سندروم متابولیک می شود. رژیم غذایی و بطور کلی عادات تغذیه ای می توانند در طولانی مدت این ریتم ومتعاقب آن سلامت انسان را تحت تاثیر قرار داده و از بروز بیماریهای مرتبط با سبک زندگی جلوگیری کنند.