کاربرد الگوی سام (SAM) در برنامه ریزی عدالت و توسعه اجتماعی (نقد برنامه سوم و چشم انداز برنامه چهارم)

اگر در این مقاله خواننده را با الگوی لندن تیف و سپس با الگوی بسط یافته لئون تیف، برای شناخت اثر توزیع درآمد آشنا می کنیم، برای این است که نشان دهیم چرا الگوی اول و دوم نمی توانند به طور کامل، روابط اجتماعی- افتصادی را در جامعه به تصویر کشیده و آثار دستکاری در متغیرهای برون زا را براین مجموع روابط نشان دهند. زیرا توزیع درآمد و سطح مصرف گروه های شغلی و درآمدی متفاوت، تحت تاثیر سرمایه گذاری دولتی و خصوصی در بخشهای مختلف صادرات و متغیرهای برون زای دیگر تغییر می یابد و در نتیجه گروههای اجتماعی در سطح های مختلف جابه جا می شوند. در همه اقتصادهای جهان، شناخت این روابط اهمیت دارند. البته اهمیت اصلی در قلمرو تحلیلهای اقتصاد سیاسی و ساز و کارهای درونی سیستم مشخص می شود، اما نتایج بررسی کمی در دستگاهی واحد و درهم تنیده می تواند برنامه ریزان را به خوبی پشتیبانی کند. البته شایان ذکر است که این بررسی نباید به مثابه راهنمایی تمام عیار درنظر گرفته شود، بلکه صرفا به عنوان پشتیبانی کننده فابل بررسی است. ضمنا نباید در غیاب آمارهای گسترده و قابل اتکا، انتظار بررسی پشتیبانی کننده مناسبی را داشت. الگوی موسوم به SAM (الگوی محاسبات اجتماعی) سعی کرده است وظیفه تبدیل الگوی لئون تیف به یک الگوی جامع داده – ستانده ای اجتماعی – افتصادی کمی را برعهده بگیرد. این الگو، ریاضیات ماتریسی پیچیده ای دارد و علاوه بر آماربر بودن، به نرم افزارهای قوی نیازمند است. در این مقاله با معرفی این الگو، کوشش شده است تا تجربه های محاسباتی در ایران مرور شود و برای تدوین یک الگوی یاری رسان مفید، که در حد انتظار موثر باشد، پیشنهادهای مشخص ارائه کند. با توجه به این نکته که الگوی پیشنهادی، باید با ضرورتهای ساختاری و موجودی آماری و نیازهای برنامه ای ایران، منطبق باشد.

کلیدواژه ها:

Model ، Plan ، Social Development