ارائه چارچوب نظری فرآیند عملیاتی کردن شهر هم گرا: رهیافت فراترکیب

مدل شهر هم گرا توانسته است مبانی نظری توسعه پایدار در شهرها را در عرصه عمل اجرایی کند و کارآمدی آن را به منصه ظهور برساند. شهر هم گرا به علت مشخصه مقیاس پذیری آن، قابلیت سازگاری و کاربست در مکان های گوناگون جغرافیایی و شهرهای مختلف اعم از توسعه یافته و درحال توسعه را دارد. بر همین اساس، هدف پژوهش حاضر، تدوین مدل نظری فرآیند تحقق پذیری شهر هم گرا برای بهره گیری سیاست گذاران و برنامه ریزان شهری در شهرهای کشور است. پژوهش حاضر از نوع کاربردی-توسعه ای و روش آن، کیفی با تاکید بر روش فراترکیب است. جامعه آماری مربوط به کلیه پژوهش هایی است که از سال ۲۰۰۲ تا ۲۰۲۲ در ارتباط با موضوع شهر هم گرا منتشر شده است. حجم نمونه شامل ۳۷ مقاله و مستندی است که براساس اصول دهگانه برنامه مهارت های ارزیابی حیاتی انتخاب شده است. ابتدا ۱۱ منبع با بررسی عنوان و ۲۱ منبع با غربال گری چکیده حذف شدند، سپس محتوای ۴۲ منبع از لحاظ محتوا و کیفیت تحلیل شد و درنهایت، ۳۷ مقاله برای تجزیه وتحلیل نهایی انتخاب شدند. بیشترین تراکم مقالات و منابع مربوط به بازه زمانی ۲۰۱۳-۲۰۲۱ است؛ به طوری که بیش از ۷۰ درصد از مقالات انتخاب شده (۲۷ مورد) مربوط به آن است. ضریب کاپای کوهن برای سنجش پایایی درونی و کیفیت برابر با ۷۵۶/۰ با سطح معناداری ۰۰۰/۰ به دست آمد. این رقم نشان دهنده توافق معتبر و مناسب است؛ زیرا بالاتر از ۶/۰ است. نتایج پژوهش بیان کننده ۱۲۵ کد در رابطه با شهر هم گرا است که در دوازده مقوله متشکل از دوره مهم تاریخی، برندهای شهر هم گرا، رویکرد (یکپارچه، فراگیر، پاسخگو)، گفتمان توسعه (نهادی، زیست محیطی، فضایی، اجتماعی - فرهنگی و اقتصادی)، عوامل علی، پیامدها (استفاده ۱۰۰ درصد از انرژی های تجدیدپذیر، کربن صفر، پسماند صفر، برندسازی محلی، پارک های بادی برای تامین برق در محله، بازیافت پسماند غذایی به عنوان بیوگاز برای تولید برق و گرما، مدیریت آب باران از راه بام های سبز، برکه ها، تالاب ها و کانال های آب باران، سبزشدن نمای ساختمان ها، فناوری محورکردن زهکشی آب، ساخت لانه های امن برای پرندگان، اولویت بالای طراحی مسیرهای عابران پیاده و دوچرخه سواری، اقتصاد مبتنی بر صدور فناوری های پاک، حفظ و ارتقای تنوع زیستی، غذای پایدار و محلی و غیره) راهبردها، فرآیند اجرایی، مولفه های کلیدی، سیاست گذاری و برنامه ریزی، کنشگران و و بازیگران در نهایت دانش مورد نیاز دسته بندی شده اند.

کلیدواژه ها:

توسعه پایدار ، شهر هم گرا ، رویکرد شهر هم گرا ، Bo۰۱ ، فراترکیب