تعیین الگوی مکانی و رقابت بین گونه ای توده آمیخته سرخدار در جنگل های افراتخته علی آبادکتول

الگوی پراکنش و نحوه اجتماع­پذیری درختان گونه­های مختلف ارتباط مستقیمی با پویایی و روابط بین گونه­ای درختان در بوم­سازگا­ن­های طبیعی جنگل دارد. هدف از این پژوهش، تعیین الگوی مکانی درختان سرخدار، ممرز و لور و همچنین تحلیل رقابت بین درختان سرخدار با دو گونه دیگر در ذخیره­گاه سرخدار افراتخته شهرستان علی­آباد کتول بود. پس از جنگل­گردشی، توده مورد نظر انتخاب شده و موقعیت مکانی گونه­ها با استفاده از دستگاه فاصله­یاب لیزری، TP۳۶۰ به روش فاصله و آزیموت ثبت شد. در مجموع ۳۶۶ پایه سرخدار، ۴۷ پایه ممرز و ۷۱ پایه لور مورد اندازه­گیری قرار گرفت. نتایج تابع تک متغیره همبستگی جفتی نشان داد که پراکنش مکانی سه گونه از الگوی تصادفی پیروی می­کند. بررسی رقابت بین گونه­ها با استفاده از تابع دومتغیره همبستگی جفتی نشان داد که بین درختان سرخدار با درختان ممرز و لور رقابتی وجود نداشته یا بسیار کم است. میانسال­بودن توده و رسیدن به مرحله بلوغ  از عوامل مهم شکل­گیری الگوی تصادفی برای سه گونه سرخدار، ممرز و لور است. سرشت نوری درختان جنگلی، وجود تغذیه متفاوت درختان گونه­های مختلف و رشد درختان در عرصه­های پرشیب و کم­شیب با بسترهای مختلف خاکی هم می­تواند دلیلی بر نبود رقابت منفی بین گونه­ها باشد. بنابراین برای احیاء این گونه باارزش باید تلاش شود که سرخدار در عرصه­های کم­شیب و با عمق زیاد خاک استقرار پیدا کند.

کلیدواژه ها:

اجتماع پذیری ، پراکنش ، تابع همبستگی جفتی g (r)‎ ، لور ، ممرز