بررسی عامل های موثر در پینه زایی، جنین زایی رویشی و باززایی پالونیا شان تونگ (Paulownia shantong)

پالونیا شان­تونگ(Paulownia shantong) درختی تند رشد، صنعتی و زینتی با خواص دارویی است. به دلیل مشکلات جوانه زنی ضعیف بذر و تکثیر دشوارتر قلمه های ساقه، تکثیر آن از طریق کشت بافت ضروری است. پژوهش حاضر به­منظور بررسی پینه زایی، جنین زایی رویشی و باززایی غیرمستقیم این گیاه صورت گرفت. آزمایش به صورت فاکتوریل در قالب طرح کاملا تصادفی با پنج تکرار اجرا شد. عامل های مورد بررسی شامل نوع ریزنمونه و ترکیبات مختلف محیط کشت MS بود. اثر متقابل دوگانه ریزنمونه و محیط کشت برای بیشتر صفات اندازه گیری شده از جمله زمان القای پینه، درصد القای پینه، مساحت پینه و درصد پینه های جنین‍زا معنی­دار بود. نتایج مقایسه میانگین ها نشان داد که حداکثر باززایی جنین های رویشی در ریز نمونه دمبرگ و محیط کشت mg/l GA۳ ۳۰/۰ mg/l BAP +۴mg/l KIN + ۲mg/l ۲.۴-D +  ۳/۰MS +  ½&A/۴به دست آمد. آزمایش بررسی القای این پژوهش برای بررسی پینه زایی، جنین زایی رویشی و باززایی غیرمستقیم پالونیا شان­تونگ (Paulownia shantong) انجام شد. آزمایش به صورت فاکتوریل در قالب طرح کاملا تصادفی با پنج تکرار اجرا شد. عامل های مورد بررسی شامل نوع ریزنمونه و ترکیبات مختلف محیط کشت MS بود. اثر متقابل دوگانه ریزنمونه و محیط کشت برای بیشتر صفات اندازه گیری شده مانند زمان القای پینه، درصد القای پینه، مساحت پینه و درصد پینه های جنین‍زا معنی­دار بود. نتایج مقایسه میانگین ها نشان داد که بیشینه باززایی جنین های رویشی در ریز نمونه دمبرگ و محیط کشت ½&A/۴ MS + ۰.۳ mg/l ۲.۴-D + ۲ mg/l KIN + ۴ mg/l BAP + ۰.۳۰ mg/l GA۳ به دست آمد. آزمایش بررسی القای ریشه زایی در گیاهچه‎های باززایی شده به صورت فاکتوریل برمبنای طرح بلوک های کامل تصادفی با پنج تکرار انجام شد. عامل های آزمایش شامل غلظت نمک ها در محیط کشت پایه (MS کامل و ½ MS) و نوع تنظیم کننده رشد (IBA، NAA و IAA) بود که بیشترین درصد ریشه زایی در ترکیب تیماری ½ MS + ۱.۵ mg/l IBA مشاهده شد. نتایج نشان داد که باززایی جنین های رویشی در محیط کشت­ پایه MS کامل نسبت ­به دیگر محیط های مورد بررسی ضعیف تر بوده است. در گیاهچه‎های باززایی شده به صورت فاکتوریل برمبنای طرح بلوک های کامل تصادفی با پنج تکرار انجام شد. عامل های آزمایش شامل غلظت نمک ها در محیط کشت پایه MS) کامل و ½ MS) و نوع تنظیم کننده رشد (IBA، NAA و IAA) بود که بیشترین درصد ریشه زایی در ترکیب تیماری IBAmg/l ۵/۱½ MS+   مشاهده شد. نتایج نشان داد که باززایی جنین های رویشی در محیط کشت­ پایه MS کامل نسبت ­به دیگر محیط های مورد بررسی ضعیف تر بوده است. به طور کلی نتایج نشان داد با کاهش چهار برابری عناصر ماکرو و کاهش دو برابری عناصر میکرو، ویتامین ها و آهن، درصد باززایی، مساحت پینه و درصد پینه های جنین‍زا نسبت به محیط کشت MS کامل، افزایش یافت. همچنین درصد ریشه زایی در محیط کشت ½ MS نسبت به محیط کشت MS کامل افزایش یافت.

کلیدواژه ها:

القای پینه ، محیط کشت ، ریزنمونه ، ریشه زایی