بازتاب اندیشه سیاسی رشیدالدین فضل الله همدانی در ساختار زبانی مکاتبات وی
محل انتشار: فصلنامه نقد ادبی، دوره: 7، شماره: 27
سال انتشار: 1393
نوع سند: مقاله ژورنالی
زبان: فارسی
مشاهده: 73
فایل این مقاله در 17 صفحه با فرمت PDF قابل دریافت می باشد
- صدور گواهی نمایه سازی
- من نویسنده این مقاله هستم
استخراج به نرم افزارهای پژوهشی:
شناسه ملی سند علمی:
JR_LCQFN-7-27_008
تاریخ نمایه سازی: 9 آذر 1402
چکیده مقاله:
رشیدالدین فضل الله همدانی هنگامی از سوی غازان خان به مقام وزارت رسید که ایران در اوضاع نابسامان سیاسی و اقتصادی به سر میبرد. او دلیل این نابسامانی را شیوه غلط کشورداری مغولان میدانست و کوشید تا با بهرهگیری از نظام اندیشگانی ایران شهری، حکومت ایلخانی را به قدرتی مرکزی بدل کند. بخشی از کوشش رشیدالدین برای ایجاد تغییرات سیاسی در زبان نوشتههای او نمایان است. رشیدالدین با به کارگیری ساختارهای خاص زبانی، مفاهیم سیاسی را در چارچوب نظام اندیشگانی ایران شهری برساخت. نگارندگان در این مقاله با بهرهگیری از ابزارهای زبانیای مانند نامیدن، برگزیدن واژه، انتخاب فعل و استعارههای مفهومی، به نحوه شکلگیری سه مفهوم سیاسی پادشاه، رعیت و دین در مکاتبات رشیدالدین پرداخته اند. رشیدالدین در انتخاب نوع القاب، اصطلاحات و واژگان برای حاکمان مغول به پادشاهان پیشین ایرانی چشم داشته است. او با این شیوه بیان، حکومت ایلخانی را حکومتی ایرانی جلوه داده و چیرگی صحرانشینان مغول بر سرزمین ایران را توجیه کرده است. بررسی نوع افعال موجود در نامهها نیز نشان میدهد رشیدالدین در تحولات اجتماعی، نقش فاعلی برجسته ای برای رعیت قائل نیست. افعالی که او برای رعیت به کار می برد، بیشتر شامل افعال اسنادی، تصریف های فعل «داشتن» و جمله های شبه مجهول است که نقش فاعلی بسیار کمرنگی دارند. رشیدالدین فضل الله، دین را به عنوان ابزاری برای بخشیدن اقتدار بیشتر به حکومت ایلخانی به کار میبرد؛ به همین دلیل حاکم نومسلمان ایلخانی را «پادشاه اسلام»، «حامی بلادالله» و «حارس عبادالله» مینامد.
کلیدواژه ها:
Rashid al-Din Fazlolah Hamedani ، Savaneh Al-Afkar Rashidi ، king ، People ، religion ، رشیدالدین فضل الله همدانی ، سوانح الافکار رشیدی ، پادشاه ، رعیت ، دین ، اندیشه ایران شهری
نویسندگان
محسن رودمعجنی
Ph.D. Student of Persian Language and Literature, Ferdowsi University of Mashhad
عبدالله رادمرد
Associate Professor of Persian Language and Literature, Ferdowsi University of Mashhad
مهناز محمدزاده
M.A.Student of Persian Language and Literature, Ferdowsi University of Mashhad