همبستگی بین میکوریزای آربوسکولی در گندم و ویژگی های فیزیکی و شیمیایی خاک

طلایی ف، صدروی م، ادهمی ا (۱۴۰۱) همبستگی بین میکوریزای آربوسکولی در گندم و ویژگی­های فیزیکی­ و شیمیایی خاک. دانش بیماری شناسی گیاهی ۱۱(۲): ۴۱-۳۲.                 Doi: ۱۰.۲۹۸۲/PPS.۱۱.۲.۳۲. مقدمه: قارچ­های میکوریز آربوسکولی(AMF) در همزیستی با ریشه گیاهان به جذب بیشتر فسفر و افزایش رشد و نمو گیاهان کمک می­کنند. هدف از این پژوهش تعیین همبستگی جمعیت و تنوع قارچهای میکوریزآربوسکولی با ویژگی­های فیزیکی وشیمیایی خاک، در مزرعه های گندم  استان کهگیلویه و بویراحمد در جنوب غربی ایران، بود. مواد و روشها: سی مزرعه گندم این استان در نزدیکی زمان برداشت محصول بازدید شدند و از ریزوسفر و اندام­های هوایی آن­ها نمونه ­برداری شد. هاگهای  AMFبه روش الک سوسپانسیون ریزوسفر در آب و سانتریفیوژ کردن در محلول سوکرز جداسازی شدند. جمعیت هاگ این قارچها شمارش شدند. درصد کلنیزاسیون طول ریشه توسط این قارچها در هر نمونه محاسبه شد.  خصوصیات ریخت­شناسی هاگهای جداسازی شده مطالعه شدند و اطلاعات جمع­آوری شده، با توصیفهای AMF مقایسه و قارچ­های حاضر در هر نمونه شناسایی شدند. بافت، pH خاک  ، فسفر خاک و موجود در گیاه تعیین شدند و ضریب همبستگی بین جمعیت و تنوع  AMFبا این خصوصیات فیزیکی و شیمیایی خاک و گیاه محاسبه شدند. یافته­ ها:  پانزده قارچ میکوریز آربوسکولی،  متلعق به ۹ جنس :  Acaulospora ، Archaeospora  ، Entrophospora ، Gigaspora  ،  Rhizoglomus ، Claroideumglomus ، Funeliformis ، Septoglomus  و Scutellospora  شناسایی شدند. تنوع این قارچ­ها در نمونه ­ها (۵-)  ۹/۲ (-۲) و F. mosseae با فراوانی ۹۰  درصد گونه غالب بود.  جمعیت این قارچ­ها با pH خاک همبستگی منفی ولی با فسفر محلول خاک و فسفر گیاه همبستگی مثبت داشت. تنوع این قارچ­ها نیز با  فسفر محلول خاک همبستگی مثبت داشت. بین میزان شن در خاک  و درصد کلنیزاسیون ریشه­­ها همبستگی مثبت وجود داشت. نتیجه­ گیری: قارچهای میکوریز آربوسکولی در خاکهای با بافت سبک، pH کمتر همراه با مقادیر کم فسفر محلول و ماده آلی جمعیت و تنوع بیشتری دارند. همبستگی مثبت جمعیت این قارچ­ها با فسفر گیاه حاکی از سودمندی آنها برای گیاه است.

کلیدواژه ها:

Funeliformis ، Phosphorus ، Rhizoglomus ، Septoglomus ، فسفر ، Funeliformis ، Rhizoglomus ، Septoglomus