بررسی و تحلیل محتوایی حکایت های مخزن الاسرار نظامی گنجوی

مخزن الاسرار منظومه ای عرفانی اخلاقی، مشتمل بر بیست حکایت تمثیلی کوتاه است که از حیث عناصر داستانی و شیوه داستان سرایی تفاوت های بسیاری با دیگر داستان های سروده شده شاعر از جمله خسرو و شیرین و لیلی و مجنون و. . . دارد. در این تحقیق چگونگی ساختار و محتوای حکایات از نظر شخصیت ها و ساختار گفت و گویی که نظامی در حکایات مخزن الاسرار استفاده کرده است، بررسی شد. وی در بیان حکایت ها شخصیت های مختلف پویا و ایستا را به کار برده است. بحث در جنسیت اشخاص، طبقه اجتماعی اشخاص، کم و کیف حضور اشخاص، نقد شیوه های روایت و انواع گفت و گوها در مخزن الاسرار از دیگر مطالبی است که در این پژوهش مورد بررسی قرار گرفته است. نتایج این پژوهش نشان داد که تعداد شخصیت ها در حکایت های مخزن الاسرار بسیار کم است و از سه تا پنج شخصیت بیشتر نمی شود و این نشان دهنده آن است که حکایت های مخزن الاسرار ساختاری ساده دارند و نظامی براساس الگوی (شخصیت + یک کنش + یک گفت و گو) آنها را شکل داده است و شخصیت ها در داستان از نوع ایستا هستند جز بیدادگر در حکایت اول و زاهد در حکایت نهم که شخصیتی پویا است.

کلیدواژه ها:

حکایت ، داستان کوتاه ، شخصیت ، مخزن الاسرار ، نظامی ، تحلیل محتوایی.