«ای کاش دستش بریده بود و کتاب را خراب نمی کرد»: نگاهی به کتابخانه محدث قمی (۱۲۹۴- ۱۳۵۹ق) و کتابدوستی او

یکی از خصوصیات مهم شیخ عباس قمی کتابدوستی او بود و این ویژگی در تمام طول زندگی اش به طرق مختلف نمود داشت و همیشه در سفر و حضر دغدغه او بود. در این مقاله گزارشی از جنبه های مختلف کتابدوستی او ارائه شده است: خوش خطی، کتابت کتابهای مورد نیاز به خط خودش، تکمیل نسخه های ناقص، مقابله و تصحیح کتب، صحافی کتابها، امانت دادن و امانت گرفتن کتاب. یکی از دغدغه های همیشگی شیخ عباس قمی فراهم آوردن کتاب بود. او با نهایت فقر و دشواریهای زیاد کتابهای مورد نیازش را تهیه می کرد. تعداد کتابهای محدث قمی در مدت عمرش ثابت نبود. از یک سو با خرید و اهدا دائما کتابهایی به کتابخانه اش افزوده می شد و از سوی دیگر به دلائلی چون فروش بر اثر احتیاج مالی و اهداء به سایرین و حوادث طبیعی از آنها کاسته می شد. افزون بر این، کتابهای او در سه شهر قم و مشهد و نجف نگهداری می شد و همین باعث می شد که او در دسترسی به بعضی از آنها دشواریهایی داشته باشد. بعد از مرگ شیخ عباس عمده کتابهای او بین سه کتابخانه آیت الله مرعشی قم، کتابخانه ملی ایران و کتابخانه آستان قدس رضوی تقسیم شد. در بخش آخر مقاله این نکته با جزئیات بررسی و گزارشی از مهمترین نسخه های کتابخانه او ذکر شده است.

کلیدواژه ها:

شیخ عباس قمی ، تاریخ کتابخانه ها ، کتابخانه علمای شیعه ، نسخه های خطی