تعیین ترکیبات اسانس میخک (Eugenia caryophyllata) و مقایسه خاصیت ضد باکتریایی آن با برخی آنتی بیوتیک های متداول

میخک به عنوان یک گیاه دارویی از گذشته های دور برای درمان عفونت ها و ممانعت کننده از فساد مواد غذایی مورد استفاده قرار می­گیرد. در این مطالعه، با سه روش تقطیر با آب، تقطیر با بخار و تقطیر با آب - بخار، غنچه های میخک اسانس گیری شد که بازده این روش ها به ترتیب ۹/۱۰ ، ۹/۹ و ۱/۸ درصد بود که روش استخراج با آب، بیشترین راندمان را داشت. اسانس های حاصل از روش های مختلف با GC/MS آنالیز و ۱۷ جز اسانسی شناسایی شد که در بین این اجزاء، استیک اسید، یوژنول، یوژنول استات، m- یوژنول، کاریوفیلن، هگزادکانوئیک اسید، اجزاء غالب بودند، که مقدار آنها در هر سه نوع اسانس با یکدیگر تفاوت معناداری داشتند. همچنین اثر ضد باکتریایی اسانس ها همراه با ۱۲ نوع آنتی بیوتیک رایج بر سه نوع باکتری گرم مثبت (استافیلوکوک آرئوس، استرپتوکوک موتانس، استافیلوکوک اپیدرمیدیس) و سه باکتری گرم منفی (اشریشیاکلی، سالمونلا تایفی موریوم، سودوموناس آئروژینوزا) مورد مطالعه و مقایسه قرار گرفت. نتایج نشان داد اسانس استخراج شده با آب - بخار، نسبت به روش های دیگر استخراج، اثر ضد باکتریایی قابل توجهی دارد به طوریکه اثر آن بر استافیلوکوک آرئوس از اریترومایسین، پنی سیلین، گلوکزاسین، وانکومایسین، تتراسایکلین، سیپرو فلوکساسین، سفتریاکسون، سفالکسین، آمیکاسین و جنتامایسین قویتر، و اثری برابر با آمپی سیلین، توبرامایسین دارد. به طور کلی، نتایج به دست آمده نشان داد که می­توان از اسانس میخک برای کاربردهای مختلف از جمله  بعنوان نگهدارنده مواد غذایی و دارویی استفاده کرد.

کلیدواژه ها:

Antibacterial ، Essential oil ، Eugenia caryophyllata ، Eugenol ، Antibiotic Resistance ، آنتی باکتریال ، اسانس ، میخک ، یوژنول ، مقاومت آنتی بیوتیکی