بررسی ویژگی های روغن و اسیدهای چرب هسته سه واریته خرمای خوزستان

چکیده هسته خرما ( Phoenix dactylifera L.)   حدود ۱۰% وزن کل خرما را تشکیل می دهد و به مقدار زیادی در کارگاههای فرآوری خرما به شکل ضایعات تولید می گردد. در این تحقیق برخی ویژگیهای روغن حاصل از هسته سه واریته خرمای منطقه خوزستان بنامهای خضراوی، دیری و سعمران مورد بررسی قرار گرفت. میزان روغن موجود در هسته ۹-۸% ( بر مبنای وزن خشک ) بود. برخی از ویژگیهای روغن حاصل بدین قرار بود: عدد یدی ( ۲/۴۸ - ۱/۴۴ )، عدد صابونی (۲۲۶-۲۱۴ )، عدد پراکسید ( ۲۲-۱۷)، عدد اسیدی ( ۲۸/۱ - ۹۸/۰ )، ضریب شکست نوری ( ۴۵۹/۱ - ۴۵۰/۱ )، وزن مخصوص(۹۱۷۹۳/۰-۹۱۶۵۶/۰)و ویسکوزیتهmPa.s)  ۹/۴۷-۲/۴۲ ). پروفیل اسید های چرب روغن حاصل با دستگاه گاز- مایع کروماتوگرافی بررسی شد و اسیدهای اولئیک با میزان  %۱۵/۴۱ - ۷۶/۳۳ اسید چرب غیر اشباع غالب و لوریک با میزان %۴۴/۲۵ - ۴۹/۲۲ اسید چرب اشباع غالب روغن هسته خرما شناخته شدند.  اسید های چرب کاپریک ( ۸/۱-۱۹/۰%)، مریستیک ( ۷۳/۱۸ - ۴۷/۱۲% ). پالمیتیک ( ۵/۱۱ - ۹۱/۹ %). استئاریک ( ۳۶/۲ - ۹۲/۱ %) و لینولئیک ( ۲۵/۷ - ۱۸-۶ %) در هر سه واریته وجود داشتند. اسید لینولنیک، آراشیدیک و بهنیک به مقادیر بسیار کم ( ۲۱/۰ -۱۱/۰%) فقط در واریته های دیری و سعمران مشاهده گردیدند. این بررسی نشان می دهد که روغن هسته خرما که سالیانه حدود ۲۰۰۰ تن در سال می تواند در کشور تولید شود قابلیت مصرف در مواد آرایشی، بهداشتی، دارویی و غذایی را دارد.

کلیدواژه ها:

Oil ، Key words: Date Palm ، Seed ، Fatty acid ، روغن ، کلید واژگان: خرما ، هسته ، اسید چرب