قیمت گذاری خسارات وارده به منابع زیست محیطی با تأکید بر آلودگی های ناشی از فاضلاب های صنعتی

تجربة توسعه اقتصادی در جهان نشان داده است که همراه با روند رو به رشد توسعه صنعتی، کیفیت منابع ز یست محیطی کاهش یافته و در برخی موارد باعث بروز بحران شده اس ت . آب به عنوان یکی از موضوعات مهم و مورد مجادلة کشورها، در اکثر نشست های بین المللی و منطقه ای مورد بررسی قرار می گیرد . با وجود اینکه در زمرة کشورهای کم آب جهان قرار گرفته است و حجم آب های شیرین در دسترس بسیار محدود است، ولی مدیریت استفاده از این منبع حیات ی، وضع یت مطلوبی نداشته است . صنایع آلوده کنندة آب در محل هایی مستقر شده اند که منابع عمدة آب کشور نیز در آن مناطق می باشند . مطالعاتی که در مورد آلودگی آب رودخانه ای کارون، دز و زاینده رود انجام شده است بیانگر این واقعیت است که با تخلیة انواع فاضلاب ها ( صنعتی، خا نگی و کشاورزی ) ، کیفیت آب این رودخانه ها بشدت کاهش یافته و دربرخی موارد حتی برای مصارف کشاورزی نیز مناسب نمی باشد . این موضوع نشانگر کمیاب بودن آب می باشد . لذا در زمینة تخصیص اینگونه منابع، می بایست منطق اقتصادی رعایت گردد . بمنظور منطقی نمودن استفاده ا ز مناب ع زیست محیطی، سیاست های اخذ مالیات، تعیین استاندارد، تعیین استاندارد، تعیین جرائم و مجوزهای قابل مبادله، در کشورهای مختلف، بویژه کشورهای صنعتی، به مرحلة اجرا گذاشته شده است . در شرایطی که میزان کالاها و خدمات در دسترس افراد ثابت باشد، مطلوبیت در شرایط ی که ک یفیت بهتری از محیط زیست وجود دارد، بالاتر خواهد بود و افراد برای دستیابی به محیط زیست بهتر و سالم تر حاضر به پرداخت هزینه می باشند . در نتیجه کیفیت محیط زیست یکی از متغیرهای تعیین کنندة مطلوبیت خانوار خواهد بود . از طرف دیگر تولیدکننده با تولید کالای خود مقداری آلودگی به محیط تحمل می کند که برای کاهش آن می بایست هزینه هایی را تحمل نماید . در مدل مورد بررسی، فرض شده است که شرایظ رقابت کامل برقرار است . به منظور بررسی معیاری برای تعیین مالیات ب ر آلودگی آب ناشی از فاضلاب های صنعتـی، از قضیـة کـوزCoase ( Theorem با فرض عدم وجود هزینه های معاملاتی Transaction Cost ، استفاده شده و برآن اساس هزینة کاهش آلودگی آب به عنوان معیاری برای تعیین مالیات برآلودگی آب، مورد بررسی قرار گرفته است . به منظور ک اربردی نمودن مدل مورد بررسی، از پرسشنامه استفاده شده و برآن ا ساس چه ار رشتة صنعتی ( شیمیایی، سلولزی، نساجی وآبکاری ) ، در ١١ استان مورد مطالعه قرار گرفته است . با استفاده از اطلاعات جمع آوری شده، تابع هزینة کاهش آلودگی آب برآورد شده و بر آن اساس کارآیی سیاست گذاری فعلی مورد ارزیابی قرار گرفته است .