بررسی وجود باقیمانده داروهای ضد قارچ از خانواده ایمیدازول شامل Ketoconazole و Clotrimazole در شیر پاستوریزه کشور

چکیده  داروهای ضد بیماری­های قارچی کاربرد وسیعی در درمان ضایعات قارچی دام­ها دارند. ترکیبات خانواده ایمیدازول از مهمترین این ترکیبات هستند که می توانند از طریق تماس موضعی با پستان دام یاجذب پوستی وارد شیر و زنجیره غذایی انسان شوند و با مهار سنتز استروئیدها در بدن انسان و یا بروز آثار گوارشی ناخواسته اثرات سویی در ایمنی و سلامت شیر برجای گذارند. در این تحقیق جداسازی و شناسایی باقیمانده داروهای ضد قارچ از خانواده ایمیدازول در تعداد ۶۰ نمونه شیرپاستوریزه از واحد های لبنی با تولید بالا پس از معتبر سازی روش، مورد آزمون قرار گرفت. به این منظور از تکنیک میکرو استخراج مایع- مایع پخشی و دستگاه کروماتوگراف گازی به منظور آنالیز ۲ ترکیب ایمیدازولی استفاده شد.در شرایط بهینه استخراج، فاکتور تغلیظ بالا (۲۵۰- ۲۵ برابر) و حد تشخیصmg/ml  ۰۱/۰  به­دست آمد. نتایج آزمایشگاهی نشان دادند که  منحنی­های کالیبراسیون گونه­های تجزیه­ای موردنظر در محدوه mg/ml ۱- ۰۱/۰ خطی است. درصد انحراف معیار نسبی که نشان دهنده تکرارپذیری قابل­ قبول روش است، برای کتوکونازول  ۸/۶ – ۲/۱  و برای کلوتریمازول ۳/۵ – ۳/۰ به­دست آمد. درصد بازیابی برای داروی کتوکونازول ۹/۹۵% و کلوتریمازول ۷۸/۱۰۱ % به دست آمد که نشان­دهنده کارآمد بودن روش  است. آنالیز انجام شده روی ۶۰ نمونه شیر پاستوریزه در ماههای مختلف سال ،آلودگی به ترکیبات کتوکونازول و  کلوتریمازول در شیر را با حد تشخیص (۰۱/۰ میکروگرم بر میلی لیتر) نشان نداد. نتایج آزمایشات انجام شده نشان می دهد باقیمانده داروهای ضد قارچ کتوکونازول وکلوتریمازول در نمونه های شیر پاستوریزه ۱۰  کارخانه بزرگ تولید کننده شیر پاستوریزه از حد تشخیص این روش آنالیز کمتر بوده و باقیمانده این ترکیبات ضد قارچ در نمونه های مورد مطالعه بعنوان یک آلاینده شیمیایی مخاطره آمیز مطرح نمی باشد.

کلیدواژه ها:

Key words: Pasteurized milk ، Antifungal residue ، Validation ، identification ، Separation ، Ketoconazole ، Clotrimazole ، کلید واژگان: شیر پاستوریزه ، باقیمانده داروهای ضد قارچ ، جداسازی ، شناسایی ، معتبر سازی ، کتوکونازول ، کلوتریمازول