بررسی اثرات نوع محیط کشت و غلظت تنظیم کننده های رشد بر شاخه دهی و ریشه زایی گل محمدی رقم کاشان ۲

به منظور تعیین بهترین محیط کشت و ترکیب هورمونی جهت شاخه زایی و ریشه زایی ریزنمونه های گل محمدی آزمایشی به صورت فاکتوریل و در قالب طرح کاملا تصادفی با ۵ تکرار در آزمایشگاه کشت بافت گیاهی دانشگاه آزاد اسلامی واحد بجنورد در سال ۱۳۹۵ انجام شد. در مرحله اول آزمایش باززایی شاخساره ها در پاسخ به ترکیب محیط کشت و ترکیب هورمونی آنها مورد بررسی قرار گرفت. فاکتور های مورد بررسی شامل: سطوح مختلف تنظیم کننده های رشد BAP در ۵ سطح (۰، ۰.۵، ۱، ۱.۵ و ۲ میلی گرم درلیتر) و NAA درسه سطح (۰، ۰.۱ و ۰.۵ میلی گرم درلیتر) و محیط کشت (MS و WPM) بود، به همین منظور از قطعات تک گره ساقه گیاهان پرورش یافته در گلخانه به منظور تهیه ریزنمونه استفاده شد. نتایج نشان داد که تفاوت معنی داری بین محیط های کشت مورد استفاده و غلظت های مختلف تنظیم کننده رشد در رابطه با ویژگی های باززایی شاخساره وجود داشت. بیشترین طول شاخساره در محیط کشت  WPM مشاهده و درصد باززایی و تعداد شاخساره در هردو محیط یکسان بود. اثر متقابل دو تنظیم کننده رشد نشان داد تیمار ۲ میلی گرم  BAP  و بدون NAA دارای بیشترین طول شاخساره بود. بهترین تیمار جهت طول شاخساره محیط کشت WPM به همراه غلظت هورمونی ۵/۱ میلی گرم در لیتر BAP با ۰.۵ میلی گرم در لیتر NAA بود و با تیمار محیط کشت WPM به همراه غلظت هورمونی ۲ میلی گرم در لیتر BAP با ۰.۱ میلی گرم در لیتر NAA تفاوت معنی داری نداشت. بیشترین تعداد شاخساره درمحیط کشت WPM به همراه تیمار هورمونی ۲ میلی گرم در لیتر BAP و ۰.۱ میلی گرم در لیتر NAA  بود که با تیمار محیط کشت MS با ۲ میلی گرم , BAPبدون مصرف NAA در یک سطح اماری بود. کاربرد تنظیم کننده رشد NAA در محیط کشت باعث کاهش درصد باززایی شاخساره شد. بیشترین درصد باززایی شاخساره در غلظت ۲ میلی گرم درلیتر BAP بدون هورمون NAA در محیط WPM و محیط MS با ۱ میلی گرم BAP  و بدون NAA مشاهده شد.  در مرحله دوم آزمایش واکنش محیط های کشت به غلظت های مختلف تنظیم کننده IBA  (یک، دو و سه میلی لیتر) منظور ریشه زایی شاخساره ها مورد ارزیابی قرار گرفت و نتایج نشان داد که محیط MS حاوی ۱ میلی گرم IBA. دارای بیشترین شاخص های ریشه زایی بود.