مبانی مشروعیت قصاص تمام افراد شرکت کننده در قتل یک نفر: مطالعه تطبیقی فقه مذاهب اسلامی با رویکردی بر نظر امام خمینی(س)

کشتن عمدی یک انسان از جمله زشت ترین کارهایی است که خداوند در قرآن کریم وعده عذاب ابدی برای انجام آن داده است. صرف نظر از دلایل وقوع قتل، یکی از مباحث مهم، چگونگی انجام و سپس مجازات مرتکبین آن است. در این مقاله بر آن هستیم تا موضوع قتل یک انسان توسط چند نفر را از نظر فقه و حقوق اسلامی بررسی کرده، میزان درستی نظریه مشهور فقهای امامیه در جواز قصاص تمامی قاتلان را ارزیابی کنیم. از بررسی دلایل موافقان و مخالفان نظریه جواز قصاص تمام افراد شرکت کننده در قتل یک نفر، چنین برمی آید که از یک سو، دلایل و مستندات نظریه عدم اعتبار مماثلت عددی میان قاتل و مقتول در جواز قصاص، ناکافی و در برخی موارد نادرست است؛ از سوی دیگر، معتبر دانستن مماثلت عددی قاتل و مقتول در جواز قصاص، انطباق بیشتری با موازین کیفری اسلام دارد، چرا که مجازات قصاص در نظام قضایی اسلام مبتنی بر نتیجه حاصل از  عمل مجرمانه و تناسب آن نتیجه با مجازات مجرمان است و چون در قتل یک نفر توسط چند نفر، نتیجه حاصل، کشته شدن یک نفر است، جز یک نفر را نمی توان قصاص کرد.

کلیدواژه ها:

قصاص ، قتل ، قتل ناشی از عمل چند نفر ، مجنی علیه ، ولی دم