ماهیت حقوقی قبول یا رد ترکه با رویکردی بر نظر امام خمینی (س)

سال انتشار: 1394
نوع سند: مقاله ژورنالی
زبان: فارسی
مشاهده: 178

فایل این مقاله در 19 صفحه با فرمت PDF قابل دریافت می باشد

استخراج به نرم افزارهای پژوهشی:

لینک ثابت به این مقاله:

شناسه ملی سند علمی:

JR_MATIN-17-67_006

تاریخ نمایه سازی: 26 آبان 1402

چکیده مقاله:

ارث یک واقعه حقوقی است که به موت حقیقی و یا به موت فرضی مورث تحقق پیدا می کند و مالکیت ورثه نسبت به ترکه متوفی مستقر نمی شود مگر پس از ادای حقوق و دیونی که به ترکه میت تعلق می گیرد (مستفاد از ماده ۸۶۷ و ۸۶۸ ق.م)؛ بنابراین تملک ترکه اثر اراده وارث نیست و تملک به رضای او تحقق نمی یابد بلکه تملک ترکه قهری و به حکم قانون صورت می پذیرد و اراده وارث هیچ دخالتی در آن ندارد و مدخل و آغاز آن مرگ مورث است. با وجود این، قانونگذار به هر یک از وارثان حق قبول یا رد ترکه را داده است (مواد ۲۴۲ و ۲۵۹ ق.ا.ح) و این سوال را برانگیخته است که آیا اختیار وارثان در قبول یا رد ترکه از جنس قبول و رد ایجاب  یک قرار است و اینکه آیا رد ترکه به معنای اعراض از مالکیت آن است. در این مقاله، اثر قبول و رد ترکه با توجه به ضوابط فقهی و حقوقی مورد بررسی قرار گرفته است و مستفاد از این قواعد اثر اصلی قبول و رد ترکه در عهده دار شدن دیونی است که بر ذمه مورث بوده و همراه ترکه از او برجای مانده است. در واقع قبول و رد ترکه اعلام اراده در پایبند بودن و یا نبودن به دارایی خانواده و ادامه راه متوفی است و مقصود از قبول و رد، قبول یا رد سمت مدیریت بر ترکه است که به اختیار، اهلیت استیفاء و اراده آزاد وارثان بستگی دارد.  : ارث یک واقعه حقوقی است که به موت حقیقی و یا به موت فرضی مورث تحقق پیدا می کند و مالکیت ورثه نسبت به ترکه متوفی مستقر نمی شود مگر پس از ادای حقوق و دیونی که به ترکه میت تعلق می گیرد (مستفاد از ماده ۸۶۷ و ۸۶۸ ق.م)؛ بنابراین تملک ترکه اثر اراده وارث نیست و تملک به رضای او تحقق نمی یابد بلکه تملک ترکه قهری و به حکم قانون صورت می پذیرد و اراده وارث هیچ دخالتی در آن ندارد و مدخل و آغاز آن مرگ مورث است. با وجود این، قانونگذار به هر یک از وارثان حق قبول یا رد ترکه را داده است (مواد ۲۴۲ و ۲۵۹ ق.ا.ح) و این سوال را برانگیخته است که آیا اختیار وارثان در قبول یا رد ترکه از جنس قبول و رد ایجاب  یک قرار است و اینکه آیا رد ترکه به معنای اعراض از مالکیت آن است. در این مقاله، اثر قبول و رد ترکه با توجه به ضوابط فقهی و حقوقی مورد بررسی قرار گرفته است و مستفاد از این قواعد اثر اصلی قبول و رد ترکه در عهده دار شدن دیونی است که بر ذمه مورث بوده و همراه ترکه از او برجای مانده است. در واقع قبول و رد ترکه اعلام اراده در پایبند بودن و یا نبودن به دارایی خانواده و ادامه راه متوفی است و مقصود از قبول و رد، قبول یا رد سمت مدیریت بر ترکه است که به اختیار، اهلیت استیفاء و اراده آزاد وارثان بستگی دارد.  ارث یک واقعه حقوقی است که به موت حقیقی و یا به موت فرضی مورث تحقق پیدا می کند و مالکیت ورثه نسبت به ترکه متوفی مستقر نمی شود مگر پس از ادای حقوق و دیونی که به ترکه میت تعلق می گیرد (مستفاد از ماده ۸۶۷ و ۸۶۸ ق.م)؛ بنابراین تملک ترکه اثر اراده وارث نیست و تملک به رضای او تحقق نمی یابد بلکه تملک ترکه قهری و به حکم قانون صورت می پذیرد و اراده وارث هیچ دخالتی در آن ندارد و مدخل و آغاز آن مرگ مورث است. با وجود این، قانونگذار به هر یک از وارثان حق قبول یا رد ترکه را داده است (مواد ۲۴۲ و ۲۵۹ ق.ا.ح) و این سوال را برانگیخته است که آیا اختیار وارثان در قبول یا رد ترکه از جنس قبول و رد ایجاب  یک قرار است و اینکه آیا رد ترکه به معنای اعراض از مالکیت آن است. در این مقاله، اثر قبول و رد ترکه با توجه به ضوابط فقهی و حقوقی مورد بررسی قرار گرفته است و مستفاد از این قواعد اثر اصلی قبول و رد ترکه در عهده دار شدن دیونی است که بر ذمه مورث بوده و همراه ترکه از او برجای مانده است. در واقع قبول و رد ترکه اعلام اراده در پایبند بودن و یا نبودن به دارایی خانواده و ادامه راه متوفی است و مقصود از قبول و رد، قبول یا رد سمت مدیریت بر ترکه است که به اختیار، اهلیت استیفاء و اراده آزاد وارثان بستگی دارد.

نویسندگان

سید مصطفی محقق داماد

. استاد دانشگاه شهید بهشتی، دانشکده حقوق

آسیه دهقانی

دانشجوی دکترای فقه و حقوق خصوصی دانشگاه خوارزمی

مراجع و منابع این مقاله:

لیست زیر مراجع و منابع استفاده شده در این مقاله را نمایش می دهد. این مراجع به صورت کاملا ماشینی و بر اساس هوش مصنوعی استخراج شده اند و لذا ممکن است دارای اشکالاتی باشند که به مرور زمان دقت استخراج این محتوا افزایش می یابد. مراجعی که مقالات مربوط به آنها در سیویلیکا نمایه شده و پیدا شده اند، به خود مقاله لینک شده اند :
  • امام خمینی، سید روح الله. (۱۳۸۵) حاشیه بر رساله ارث ...
  • (۱۴۲۱ق) تحریرالوسیله، تهران: موسسه تنظیم و نشر آثار امام خمینی، ...
  • امامی، سیدحسن. (۱۳۵۹)حقوق مدنی، تهران: انتشارات کتابفروشی اسلامیه .. ...
  • انصاری، شیخ مرتضی. (۱۴۲۰)کتاب المکاسب، قم: الموتمر العالمی بمناسبه الذکری ...
  • بحرالعلوم، سیدمحمدمهدی. (۱۴۰۳ق) بلغه الفقیه، تهران: منشورات مکتبه الصادق.. ...
  • بروجردی، شیخ مرتضی. (۱۴۱۳ق) المستند فی شرح العروه الوثقی، قم: ...
  • جعفری لنگرودی، محمدجعفر. (۱۳۷۹) مجموعه قانون مدنی (علمی، تطبیقی، تاریخی)،تهران: ...
  • (۱۳۸۴ ) ارث، تهران: انتشارات امیرکبیر.. ...
  • زحیلی، وهبه. (۱۴۱۸ق) الفقه الاسلامی و ادلته، دمشق: دارالفکر المعاصر.. ...
  • شهیدی، مهدی. (۱۳۹۰)ارث، تهران: انتشارات مجد.. ...
  • قاسم زاده، سیدمرتضی. (۱۳۹۱)حقوق مدنی، ارث، تهران: انتشارات دادگستر.. ...
  • (پاییز ۱۳۸۸) «ماهیت حقوقی قبول و رد ترکه»، فصلنامه حقوق، ...
  • کاتوزیان، ناصر. (۱۳۸۹) دوره مقدماتی حقوق مدنی، درسهایی از شفعه، ...
  • مجموعه قوانین و مقررات امور حسبی در رویه قضایی، منصور ...
  • معلوف، لوئیس. (۱۹۹۲) المنجد فیاللغه، بیروت: دار المشرق ...
  • نمایش کامل مراجع