شرایط انعقاد عقد صلح در ایران و فقه امامیه

عقد صلح از جمله عقود کاربردی در حقوق ایران است که پشتوانه فقهی و شرعی داشته و با تکیه بر موازین و اصول فقه شیعه در متن قانون مدنی بازتاب یافته است. با توجه به اهمیت عقد صلح در علم حقوق موضوعه، در این پژوهش که به روش توصیفی و تحلیلی تهیه و تنظیم شده است، مطالب مطروحه حول محور پاسخ به این پرسش اساسی شکل گرفته است که چه شرایطی برای انعقاد عقد صلح در حقوق موضوعه و فقه شیعه حاکم است و عقد صلح از نظر ماهیت و قلمرو توافق چه وضعیتی دارد و نقاط اشتراک و افتراق انعقاد عقد صلح میان فقه و حقوق شامل چه مواردی است. نتایج و یافته های پژوهش در این خصوص موید این است که با توجه به رضایی بودن عقد صلح، تشریفات رسمی خاصی برای انتقاد آن در نظر گرفته نشده است و بر اساس اصل آزادی اراده در قراردادها، در چارچوب ماده ۱۰ از نظر حقوقی و ضوابط شرعی از نظر فقهی، می تواند میان طرفین اختلاف فعلی یا اختلافی که ممکن است در آینده وقوه یابد، منعقد شود. همین طور نتایج تحقیق نشان داد که صلح از نظر ماهیت یک عقد لازم است که حسب مورد به طور معوض یا رایگان منعقد می شود و قلمرو آن نیز می تواند عین، منفعت، دین یا حق باشد، ضمنا نتایج بیانگر این است که به واسطه وام دار بودن مجموعه حقوق مدنی از فقه شیعه، نقاط اشتراک در وضعیت انعقاد عقد صلح میان فقه شیعه و حقوق مدنی بیش از نقاط افتراق است، اما برخی رویکردهای خاص فقهی وجود دارد که در خصوص انعقاد عقد صلح با نظریه غالب حقوقی مغایر است و تفاوت ها را رقم زده است

کلیدواژه ها:

عقد صلح ، عقد صلح در فقه شیعه ، عقد صلح در قانون مدنی ، شرایط انعقاد عقد صلح