لزوم بررسی انواع اشتباه و عوامل رافع و اثر آن بر مسئولیت کیفری

در حقوق کیفری، لازمه اعمال مجازات بر عاملین اعمال مجرمانه، وجود مسئولیت کیفری است، وجود مسئولیت کیفری فرع بر تحقق جرم و مبتنی بر تحقق شرایطی است، تحمیل کیفر بر مجرم مستلزم آن است که مجرم از نظر جسمی و روانی و رشد و اهلیت در وضعیتی باشد که قابلیت انتساب نتیجه مجرمانه به او وجود داشته باشداگر کسی نسبت به احکام و یا موضوعات آن اشتباه کند و عمل مجرمانه ای را مرتکب شود، آیا به دلیل عدم قابلیت انتساب مبری از مسئولیت کیفری می باشد یا خیر؟ در حقوق جزای عرفی، قلمرو تاثیر اشتباه بر مسئولیت کیفری شناسایی شده و اشتباه نسبت به قانون رافع مسئولیت کیفری نیست پذیرفته شده است، جهل به قانون رافع مسئولیت کیفری نیست" که مبتنی بر اصل فرض اطلاع همگان از قانون پس از گذشت مدت زمان مقرر قانون بوده و این به دلیل افراط ضرورت حفظ نظم عمومی و مسدود کردن راه بهانه افرادی که با ادعای جهل به قانون قصد فرار از حاکمیت تساوی قانون داشته و اینکه در غیر این صورت مستلزم تالی فاسد عقلی، برتری دادن موقعیت "جاهلانه به قانون"در مرتبه بالاتر از "عالمان با قانون" بوده است. جهل اعم از بسیط و مرکب بوده و برخلاف اعتقادبرخی از حقوقدانان، اشتباه، عمل خلاف واقعی است که یا ناشی از جهل مرکب فرد نسبت به امور است یا ناشی از جهل بسیط او باشد. جهل واشتباه به عنوان یکی از موارد سلب مسوولیت، در کنار مواردی مانند کودکی، جنون، اکراه، مستی وخواب آورده می شود که مقرون بودن رفتارارتکابی بدان (اشتباه) باعث منتفی شدن یکی از ارکان مسوولیت کیفری یعنی قوه تشخیص وتمییز وسپس موجب عدم قابلیت انتساب آن به مرتکب وسلب مسوولیت کیفری می شود.

کلیدواژه ها:

کلمات کلیدی: مسئولیت کیفری ، تاثیر اشتباه ، نظم عمومی