بررسی تغییرات ضریب زبری مانینگ در پهنه بندی سیل با دوره بازگشت های مختلف (مطالعه موردی : حوضه آبخیز رودخانه اترک)

شناسایی مناطق سیل خیز در حوزههای آبخیز یکی از راهکارهای اساسی در کنترل و کاهش اثرات مخرب سیل است . در این بین یکی از روشها برای برنامه ریزی و شناسایی مناطق تحت تاثیر سیل ، پهنه بندی سیل است . برای این منظور، در حوزه آبخیز رودخانه اترک واقع در استان خراسان شمالی ، ابتدا با استفاده از اطلاعات جغرافیایی منطقه و به کمک نرمافزارهای مربوطه ، مقاطع عرضی و مسیر رودخانه تعیین و ضریب زبری مانینگ در بازه مورد مطالعه از رودخانه اترک برآورد گردید. پس از کالیبره شدن ضریب زبری از طریق مدل و در ادامه مدل HEC-RAS، به منظور بررسی میزان تاثیر ضریب زبری مانینگ در گستره پهنه سیلابی ، ضریب زبری مانینگ کالیبره شده به اندازه ۵، ۱۰ و ۲۵ درصد افزایش و کاهش داده شد و سپس با هریک از این حالات، مدل اجرا گردید. نتایج نشان داد که رابطه مستقیمی بین افزایش ضریب زبری مانینگ با گستره پهنه سیل وجود دارد و افزایش و یا کاهش ضریب زبری منجر به افزایش و کاهش گستره پهنه سیل شده است . همچنین مشخص شد که کالیبره کردن ضریب زبری بیشترین تاثیر را بر روی پیش بینی پهنه سیل و خصوصیات جریان داشته و مدل هم بیشترین حساسیت را به ضریب زبری مانینگ نشان داده است

کلیدواژه ها:

رودخانه اترک ، سیستم اطلاعات جغرافیایی ، ضریب زبری مانینگ ، مدیریت سیل .