زاهد تبریزی و غزل غنایی او

میرزا قاسم فرزند میرزا محسن تبریزی معروف به زاهد از سخنوران و شاعران نیمه ی دوم سده ی یازدهم هجری است که در عهد شاه سلیمان صفوی در اصفهان زندگی می­کرده است. تاریخ دقیق ولادت او روشن نیست. نسخه ی خطی کلیات دیوان او شامل: غزلیات، قصاید، رباعیات، مثنوی سفینه النجات و منشآت می باشد. میرزا طاهر نصرآبادی که از معاصران وی بوده شرح حال و آثار او را در تذکره­ی خویش آورده است. از اشعاری که در مدح و منقبت رسول مکرم اسلام به ویژه حضرت مولی الموحدین  علی بن ابی طالب دارد, چنین برمی آید که وی بر مذهب امامیه اثنی عشری بوده است. در غزل هایشیرین و دلنشین­زاهد, رقت احساس، روح­غنایی، مضامین­بلند و روشن، خیال انگیزی­و دیگر ویژگی های سبک­هندی موج می زند. بینش ژرف و تخیل قدرتمند زاهد در آفرینش صور خیال به همراه توان احضار واژگان بلورین و مناسب در یک سلسله تداعی معانی پر رمز و راز بی نظیر است. غزل های پخته و سنجیده ی زاهد که با معانی رنگارنگ، مضامین دلاویز و تصاویر شوق انگیز درهم آمیخته است گاهی به یک تابلوی نقاشی و یا یک قطعه­ی موسیقی می ماند. با توجه به این که نسخه های خطی دیوان زاهد تبریزی به جامعه ی ادبی معرفی نشده، این مقاله بر آن است تا زاهد و شعر غنایی او را به دوستداران و پژوهندگان ادب فارسی معرفی نماید.

کلیدواژه ها:

زاهد تبریزی ، غزلیات ، شعر غنایی ، سبک هندی