اثر خشکی انتهای فصل و محلول پاشی با سولفات روی و منگنز بر عملکرد و اجزای عملکرد گیاه گلرنگ (.Carthamus tinctorius L) در شرایط آب و هوایی سراوان

گلرنگ از قدیم الایام در بخش­های مختلف سیستان و بلوچستان کشت شده و نسبتا متحمل به خشکی است، مصارف دارویی و غذایی متعددی برای مردم این منطقه دارد. سراوان نیز جزو مناطق خشک کشور محسوب می­شود، ازاین رو کشت گیاهان سازگار با این مناطق می­تواند جهت بهبود کشاورزی این منطقه موثر باشد؛ لذا این آزمایش با هدف بررسی سطوح مختلف آبیاری و محلول­پاشی با سولفات روی و منگنز در آبان سال ۱۳۹۹ در مزرعه تحقیقاتی مجتمع آموزش عالی سراوان به صورت اسپلیت پلات در قالب طرح بلوک های کامل تصادفی در سه تکرار انجام شد. فاکتور اصلی شامل: آبیاری کامل، قطع آبیاری در مرحله ابتدای ساقه رفتن و قطع آبیاری در مرحله گلدهی و فاکتور فرعی شامل سه سطح محلول­پاشی با سولفات روی (سه در هزار)، سولفات منگنز (سه در هزار) و عدم محلول پاشی (شاهد) در کرت فرعی قرار گرفتند، نتایج نشان داد که اثرات متقابل آبیاری و محلول­پاشی در صفات ارتفاع بوته، تعداد شاخه، تعداد طبق، وزن هزار دانه، وزن دانه در بوته، وزن طبق در بوته، عملکرد زیستی، عملکرد دانه، شاخص برداشت و عدد کلروفیل متر (اسپد) معنی دار شد (P≤ %۱). محلول­پاشی با سولفات روی سبب افزایش بیش از سه برابری عملکرد دانه در تمام تیمارهای آبیاری گردید، همچنین عملکرد دانه در محلول­پاشی با سولفات روی در تیمار عدم قطع آبیاری (۶۹۳ کیلوگرم در هکتار) نسبت به شرایط قطع آبیاری در مرحله ساقه دهی و عدم محلول­پاشی (۱۰۰ کیلوگرم در هکتار) هفت برابر بیشتر بود. محلول­پاشی با سولفات روی در شرایط عدم قطع آبیاری سبب افزایش سه برابری تعداد طبق نسبت به قطع آبیاری در مرحله ساقه رفتن و عدم محلول­پاشی گردید. در تمام تیمارهای آبیاری محلول پاشی، با سولفات روی نسبت به سولفات منگنز و عدم محلول­پاشی از برتری نسبی برخوردار بود. بیشترین ضرایب همبستگی عملکرد دانه با اجزای عملکرد به ترتیب مربوط به وزن طبق (**۰.۸۸=r)  و وزن دانه در بوته (**۰.۷۳=r)  مشاهده شد. به طورکلی می­توان از محلول­پاشی با سولفات روی به عنوان یک راهکار زراعی در افزایش عملکرد و کاهش اثرات ناشی از قطع آبیاری انتهای فصل رشد در گیاه گلرنگ در شرایط آب وهوایی سراوان استفاده کرد.

کلیدواژه ها:

سولفات روی ، سولفات منگنز ، قطع آبیاری ، گلرنگ ، محلول پاشی